Wywiad w prasie i internecie. Jak składać

Wywiad jest wyjątkową formą przytaczania wypowiedzi ustnych i jednym z popularniejszych gatunków prasowych. Jednak nawet najlepszy wywiad straci na wartości, jeśli będzie nieczytelny dla odbiorcy. I właśnie temu – komunikatywności – podporządkowane są zasady składania wywiadów. Oto kilka podstawowych reguł.

Nadrzędną zasadą jest oczywiście wyraźne oddzielenie wypowiedzi osoby przeprowadzającej wywiad od wypowiedzi danego rozmówcy. Najpopularniejszym sposobem jest wykorzystanie pisma półgrubego do wskazania głosu osoby pytającej. Często jednak możemy spotkać się z wywiadem w takiej postaci:

Co było dla pana najtrudniejsze w życiu?
Zdaje się, że samo życie.

Taką formę, choć czytelną, należy raczej potraktować jako niewłaściwą. Jedna z zasad edycji tekstów (nie tylko wywiadów) mówi, że nie powinniśmy dublować wyróżnień, tzn. jeśli zastosowaliśmy pismo półgrube, nie potrzeba dodatkowo wyróżniać tekstu pismem pochylonym lub podkreśleniem (i odwrotnie).

Dalej – jedna z konwencji proponuje stosowanie myślników (pauz dialogowych) w wyodrębnianiu poszczególnych wypowiedzi, np.:

– Co było dla pana najtrudniejsze w życiu?
– Zdaje się, że samo życie.

Bardzo ważne jest, aby każdą z obranych przez siebie opcji stosować konsekwentnie. Błędem jest zatem w tym przypadku używanie myślnika tylko w jednej z wypowiedzi (wyłącznie w pytaniach lub wyłącznie w odpowiedziach), np.:

– Był Pan grzecznym dzieckiem?
Zdecydowanie nie.

Był Pan grzecznym dzieckiem?
– Zdecydowanie nie.

Można natomiast z myślników zrezygnować całkowicie i jest to częsta praktyka składania wywiadów na przykład w książkach, które mają postać wywiadu rzeki. Zwłaszcza w przypadku wywiadów obszernych objętościowo jest to wariant bardzo wygodny, zarówno dla składającego tekst, jak i dla oka odbiorcy:

Był pan grzecznym dzieckiem?
Zdecydowanie nie.

W dobrym tonie jest, aby w pierwszej wypowiedzi zidentyfikować rozmówców. (Zdarza się, że nie stosuje się tej zasady, o ile osoby rozmawiające zostały wyraźnie przedstawione w tytule bądź lidzie). Wówczas imię i nazwisko (ew.
nazwę czy pseudonim) najlepiej składać wielkimi literami (wersaliki). Można posłużyć się również pismem pogrubionym lub tzw. kapitalikami. W kolejnych wypowiedziach można użyć już wyłącznie inicjałów rozmówców lub zrezygnować całkowicie z ich powtarzania.

Poprawny jest zatem zapis:

ADAM NOWAK: Kiedy pan tam był?
PIOTR WYSOCKI: Już w latach 90.

A.N.: Dobrze wspomina pan te czasy?
P.W.: Nie narzekam.

Poprawnie zapiszemy również:

ADAM NOWAK: Kiedy pan tam był?
PIOTR WYSOCKI: Już w latach 90.

Dobrze wspomina pan te czasy?
Nie narzekam.

Jednak dla pewności, że czytelnik nie będzie miał problemu ze zrozumieniem tekstu, bardzo istotne jest, aby nie pomijać inicjałów rozmówców, jeśli prowadzący wywiad rozmawia z dwiema osobami lub z szerszym gronem. Wywiad z udziałem kilku osób zdecydowanie wymaga każdorazowo zaznaczenia rozmówców.

Kiedy panowie tam byli?
PIOTR WYSOCKI: Już w latach 90.
JAN KOWALSKI: Tak, mniej więcej w połowie lat 90.

Dobrze panowie wspominają te czasy?
P.W.: Nie narzekam.
J.K.: Bywało różnie, ale poradziliśmy sobie.

Na podstawie: Adam Wolański, Edycja tekstów, Warszawa 2008
– Kamila Młodzianko.


W Bazie informacji znajdziesz omówienie absolutnie podstawowych kwestii dotyczących poprawnego używania języka polskiego. Baza może być przydatna na co dzień przy tworzeniu tekstów.


One Reply to “Wywiad w prasie i internecie. Jak składać”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  2. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  3. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  4. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  5. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  6. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  7. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  8. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  9. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  10. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

  11. Jeśli siglum jest pod spodem i ma charakter podpisu, to może być w ten sposób. Generalnie tego pierwszego zapisu użyjemy…

  12. Dziękuję a czy moze być takze taki zapis i czy jest prawidłowy „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie…

Archiwa

maj 2013
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  

Nasze nagrania