Emil Ruciński: Kiedy przed „i” trzeba postawić przecinek

Na początku mojego pierwszego tekstu, dotyczącego błędów interpunkcyjnych, napisałem, że w szkole podstawowej każdy z nas zetknął się m.in. z regułą, która głosi, że przed i nie stawiamy przecinka. Jest to oczywiście prawda, ale… No właśnie – bywają takie sytuacje w języku polskim, kiedy przed i można lub trzeba przecinek postawić. Postaram się kilka takich sytuacji wskazać.

1. Bywa, że do naszego zdania wrzucamy zdanie podrzędne, za którym stoi i lub którego i jest kontynuacją. Wiele osób, przyzwyczajonych do zasady, że przed i przecinka nie stawiamy, zapomina lub nie wie, że zasada ta musi być stosowana z głową. Musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: Czy spójnik i (oraz to, co za nim stoi) jest kontynuacją zdania podrzędnego czy nadrzędnego? Od tego zależy, czy zdanie zapiszemy poprawnie.

Oto dwa proste przykłady, w których spójnik i jest kontynuacją zdania podrzędnego (wtedy przecinka przed i nie stawiamy):
Powiedziałem, że masz przynieść piłkę i strój sportowy. (Bo zwroty połączone spójnikiem to: piłkę i strój sportowy).
Oto dom, w którym mieszkam i pracuję. (Bo zwroty połączone spójnikiem to: mieszkam i pracuję).

A teraz przykłady zdań, w których spójnik i jest kontynuacją zdania nadrzędnego (wtedy przecinek przed i stawiamy):
Powiedziałem, że masz przynieść piłkę, i poszedłem do domu. (Bo zwroty połączone spójnikiem to: powiedziałem i poszedłem).
Oto dom, w którym mieszkam, i ogród wokół niego. (Bo zwroty połączone spójnikiem to: dom i ogród wokół niego).

2. Przecinek przed i powinniśmy postawić, kiedy wyliczamy. Tutaj błędy zdarzają się raczej rzadko, ale wypada o takiej sytuacji dla porządku wspomnieć. Przykłady:
Wziąłem ze sobą i łopatkę, i wiaderko, i grabki.
Jest to najlepsze rozwiązanie i dla ciebie, i dla mnie.

3. Przecinek przed i stawia się także w sytuacji, gdy to, co stoi po spójniku, jest raczej dopowiedzeniem niż współrzędną częścią zdania. Przykłady:
Udało mu się ukończyć wyścig, i to na trzeciej pozycji.
Przygotowała dla nas pyszny obiad, i to z deserem.

————

Emila Rucińskiego możesz czytać tutaj.


86 odpowiedzi do „Emil Ruciński: Kiedy przed „i” trzeba postawić przecinek”

  1. Anna

    Dzień dobry. Myślę o takim tekście na zaproszenia ślubne:
    Ona: „I ślubujesz mi uśmiech przy porannej kawie, parasol w deszczu i żonkile na wiosnę?”
    On: „I poranki, i deszcz, i wiosnę – ślubuję.”
    Mam do Pana pytanie- czy powinny być przecinki przed „i” po słowach „poranki”, „deszcz”? Wydaje mi się, że tak, bo są to wyliczenia. Jednak w Internecie zazwyczaj jest spotykana forma bez tych przecinków (wiadomo, że w Internecie często są błędy, ale niektórzy podają to jako tekst z zaproszenia).
    Byłabym wdzięczna za odpowiedź. Pozdrawiam! 🙂

  2. stary

    Dzień dobry.

    Mam problem z „i tak”.
    „Gdybym szedł powoli(,) i tak by mnie doścignął”.
    Z jednej strony czuję, że nie powinno tu być przecinka, ale z drugiej po odwróceniu kolejności:
    „I tak by mnie doścignął, gdybym szedł powoli”.
    przecinek jest bezwględnie konieczny.

    Z góry dziękuję.

  3. Cama123

    Czy w tym zdaniu powinnien znaleźć się przecinek przed „i”?
    W końcu zaczyna się poprawiać i moja ręka się stabilizuje.

  4. Ania

    Dzień dobry. Czy w zdaniu które rozpoczyna się od „I” powinien być przecinek? Oto przykład: „I tak sobie siedzimy razem, i dobrze nam się razem siedzi.” Z góry dziękuję za odpowiedź 🙂

  5. Izabela

    Dzień dobry.
    Czy w zdaniu: „Uczeń ma pełne notatki i lepiej rozumie odczytywane i zapisywane treści.” należy postawić przecinek przed drugim „i”?

  6. Kaja

    a takie zdanie gdzie powinno mieć przecinki:
    Dziś zaparzam aromatyczna kawę i zaczynam odpowiadać na wasze pytania.

    Propozycja
    Dziś, ( choć może lepiej dzisiaj) zaparzam aromatyczna kawę i zaczynam odpowiadać na wasze pytania.

  7. K.J

    Chciałbym spytać o poprawność przecinka w zdaniu: ,,Pomimo to ogólna zasada jest taka sama, i najłatwiej ją zaprezentować sięgając po przykład […].

    • Paweł Pomianek

      Myślę, że to dyskusyjne i będzie to zależne od autorskiej intencji, co do znaczenia tego i oraz co do relacji pomiędzy zdaniami. Jeśli chodzi o moje zdanie, ja bym tego przecinka nie postawił, ponieważ ogólna zasada jest taka sama i najłatwiej ją zaproponować to wg mnie informacje równorzędne. Zwracam jednak uwagę, że bez wątpienia potrzeba tu jeszcze przynajmniej jednego przecinka po zaprezentować. Wolno też postawić przecinek po Pomimo to (czy lepiej: pomimo tego):
      Pomimo tego(,) ogólna zasada jest taka sama i najłatwiej ją zaprezentować, sięgając po przykład…

  8. Mateusz

    Mam pytanie, czy to zdanie jest napisane poprawnie, bo nie mam pewności 🙂
    „Przeraża mnie coraz większy analfabetyzm wśród osób dorosłych, i brak oczytania u młodych.”

  9. michał

    Mam następujący dylemat odnośnie oddzielenia wtrącenia przecinkami. Zdanie brzmi następująco:

    [Określone zjawiska] miały i nadal mają fundamentalne znaczenie dla [określonych procesów]…

    lub

    [Określone zjawiska] miały, i nadal mają, fundamentalne znaczenie dla [określonych procesów]…

    Czy postawienie w tej sytuacji przecinków oddzielających wtrącenie, w którym powtórzony jest czasownik w innym czasie, ma uzasadnienie i jest wskazane? Będę wdzięczny za poradę.

    • Paweł Pomianek

      Co do zasady postawienie tego przecinka jest zbędne, ponieważ w tym zdaniu i zastępuje przecinek, pełniąc analogiczną funkcję. Przecinki można jednak postawić tak, jak w drugim przykładzie, jeśli zdanie i nadal mają ma być zdaniem wtrąconym, drugorzędnym, bez którego zdanie mogłoby się obyć. Wtedy, gdy autor chce powiedzieć, że procesy miały fundamentalne znaczenie (i to jest istotą komunikatu), ale gdzieś między słowami chce dodać, że mają go również i dziś.

    • Tomasz Marek

      Spodziewam się, że nie jest to całe zdanie, ale TO nie niesie żadnej treści i mogłoby zostać wykreślone. I to powtórzenie…

  10. Karol

    Takie zdanie mnie męczy:
    – A ta będzie dla mnie – dodał Wojtek, gdy wrócił, i również zabrał się do jedzenia.

    Czy przecinek jest tutaj konieczny?

      • Tomasz Marek

        Pańskie wyjaśnienie jest dla mnie niezrozumiałe. To gdy „a” jest w znaczeniu „i”, przecinka NIE stawiamy. O odwróconej regule nie słyszałem.
        Ja przyczyny przecinka PO „i” upatrywałbym w tym, że zdanie po łączniku „i” NIE JEST zdaniem współrzędnie złożonym ze zdaniem poprzedzającym, lecz podrzędnym okolicznikowym czasu wobec (zapewne, bo Pytająca dalszego ciągu nie przytoczyła) następnego. Zatem mielibyśmy pierwsze zdanie współrzędnie złożone ze zdaniem trzecim w kolejności, a więc drugim po łączniku „i”. Kiedyś jednak Pan zaprzeczył takiej mojej interpretacji wymuszającej przecinek w wypowiedziach skonstruowanych wg schematu 0A „i” [,] -1B, 0B 🙁 .
        Zatem ja (wciąż nieprzekonany) zastosowałbym taką interpunkcję:
        „Babcia miała kilkoro rodzeństwa i, gdy ich mama zginęła, stała się głową rodziny”.
        Jako równorzędne rozpatrywałbym też zastąpienie obu przecinków myślnikami.
        Przecinek powinien zakładać możliwość wykreślenia zdania po/między przecinkiem/-ami. W zdaniu z przecinkiem PRZED „i” wykreślając, uzyskujemy postać niepoprawną:
        „Babcia miała kilkoro rodzeństwa, stała się głową rodziny”.
        co moim zdaniem eliminuje możliwość postawienia przecinka przed „i”.

        • Paweł Pomianek

          W nawale innych spraw nie mogę Panu odpowiedzieć całościowo, ale żeby mi nie uciekło, chociaż króciutko:

          1.
          Pamiętam naszą rozmowę dotyczącą przecinka po i (toczoną prywatnie, w mailach), ale tam sytuacja była inna o tyle, że chodziło o wprowadzenie fragmentu z imiesłowem przysłówkowym, a więc o równoważnik zdania.

          Wtedy nie odesłałem Pana do źródła, co niniejszym czynię. Odwołuję się tutaj do zasady 90.B.4. Cytuję odnośny fragment:

          a) Przecinka nie stawia się pomiędzy zwrotem imiesłowowym a bezpośrednio poprzedzającym go spójnikiem (np. i, a, iż, że) lub zaimkiem względnym (np. jaki, który, co):
          Nie spodziewał się, że napisawszy bardzo dobry artykuł, będzie go musiał jeszcze poprawiać.
          Gonzalo pędem biegł z obawy, żeby tamci jemu w tłumie nie zginęli, i odnalazłszy ich, mnie znaki dawał, bym pośpieszał.
          (W. Gombrowicz)
          b) Wyjątek możemy uczynić tylko w wypadkach, gdy chcemy podkreślić, że po spójniku nastąpiło zawieszenie głosu, tzn. że zdanie ma charakter wtrącony, np.
          Powiedziała parę słów i obróciwszy się na pięcie, wyszła.
          Powiedziała parę słów i, obróciwszy się na pięcie, wyszła.
          W pierwszym przykładzie informujemy jedynie o dodatkowych okolicznościach towarzyszących wydarzeniu. W drugim dorzucamy poboczną informację, a zawieszając głos, zapowiadamy, że zaskoczy ona słuchacza.

          2.
          Nie znam zasady pozwalającej opuścić przecinek po i, gdy mamy do czynienia z typowym zdaniem. Tyle że ja rozciągałbym na tego typu zdania regułę cofania przecinka, przesuwając go przed i. Niestety nie mogę znaleźć poparcia tego w żadnym kompetentnym źródle i zastanawiam się, czy sam sobie tego nie wymyśliłem na jakimś etapie, sugerując się czymś podobnym 🙁

          3.
          Rozwiązanie z półpauzami uważam za optymalne. Takie rozwiązanie w analogicznych sytuacjach proponuję autorom najczęściej w przypadku redagowanych książek.

          PS Wyszło nieco dłużej niż króciutko.

  11. Aga

    Dzień dobry,

    a jak wygląda sprawa z takim zdaniem:

    Zatem muszę być przy tobie i pomagać ci i wspierać cię i w ogóle.

    Czy możemy mówić tu o wyliczeniu i jak wygląda sprawa przecinków? Wstawiamy tylko jeden, przed „i w ogóle”?

    • Tomasz Marek

      Nie wiem, co na to p. Pomianek, ale dla mnie nie można ot, tak sobie dla fantazji używać w wyliczeniach spójnika „i” tam, gdzie normalnie powinniśmy użyć samego przecinka. To zdanie z artykułu p. Rucińskiego (powyżej):
      – Wziąłem ze sobą i łopatkę, i wiaderko, i grabki.
      ma sens jako odpowiedź na pytania:
      – Czy wziąłeś ze sobą łopatkę? A wiaderko i grabki?
      lub wyraża irytację bądź podobne uczucia wywołane czymś wcześniejszym.
      Jeśli tak nie jest (brak takich odczuć), to albo bez spójników, albo – jeśli chcemy oddać jakieś dopowiedzenia (też pod wpływem emocji, ale innych, np. wzburzenia, albo spowodowane roztargnieniem, sklerozą itp.) – użyłbym wielokropków. Np tak:
      – Zatem muszę być przy tobie… (i) pomagać ci… i wspierać cię… i w ogóle.

      • Aga

        Dziękuję. Zdanie faktycznie prezentuje się specyficznie, stanowi element dialogu i ma, jak sądzę, oddawać emocjonalność wypowiedzi dziecka. Tak sobie czytam to opowiadanie, widząc przy okazji, że spójnika „i” jest w nim mnóstwo („Lubię czytać o rycerzach i o smokach i trochę o czarodziejach” – tu znów dziecko i znów moje wątpliwości interpunkcyjne, czy to wyliczenie, czy nie brakuje tu przecinków).

        Pamiętam, że mała Nel, w książce „W pustyni i w puszczy” opowiadała o swoich przygodach, rozpoczynając zdania od „i”, aczkolwiek nie umiem sobie przypomnieć, jak to zostało napisane.

        Wielokropki jakoś tak refleksyjnie mi się kojarzą, wyłącznie refleksyjnie, ale to pewnie zawężona interpretacja 🙂

        • Paweł Pomianek

          Przecinki, zdecydowanie przecinki! Jeśli to jest wypowiedź dziecka, to wstawiłbym po prostu przecinki z powodu wielospójnikowości. Moja wypowiedź dotyczy zarówno tego zdania, jak i pierwszego w tym wątku.

        • Tomasz Marek

          Deklaracje o pomaganiu, a szczególnie wspieraniu, mało dziecinne mi się wydają. Bez kontekstu nie domyśliłbym się, że to dziecko. Natomiast przyznaję, że wymienianki z nadmiarowym użyciem spójnika „i” do stylu wyrażania dziecka pasują. Wtedy oczywiście nie wielokropki, a przecinki. Tu zgoda z p. Pomiankiem.

          • Aga

            Dziękuję.

            Czytam wpisy i przyznam, że najchętniej zadałabym pytania jeszcze pod wieloma z nich, ale rozumiem, że istnieją pewne ograniczenia, chociażby zdroworozsądkowe.
            Pozwolę sobie zatem zapytać o zasadność zastosowania przecinka przed „i” jeszcze tylko w poniższym zdaniu, licząc, że nie nadużywam Panów uprzejmości.

            Małe, większe i całkiem duże istoty, a także drzewa, krzewy i wiele egzotycznych(,) i pachnących kwiatów

  12. Olga

    Dzień dobry.
    Mam pytanie, czy w zdaniu „historia, o której słyszałam plotki i o której wiedziałam, że jest fałszywa” powinien pojawić się przecinek, a jeśli tak, to gdzie? Przed i czy przed o której?

  13. Ania

    Dziękuję bardzo za odpowiedź. Mam również pytanie dotyczące zdań: Zjadł obiad dlatego, że był głodny. Zjadł obiad, dlatego że był głodny. Spotkalam się z rozdzielaniem przecinkiem wyrażeń dlatego że i dlatego żeby. Jak poznać,że pierwszy człon to nie część spójnika ?

  14. Ania

    Dzień dobry,
    chciałam zapytać, czy należy postawić przecinek przed i w zdaniu:
    Upiekłam ciasto i je zjadłam.
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

    • Paweł Pomianek

      Odpowiedź zdawałaby się może oczywista, ale ja pozwolę sobie stwierdzić, że obie wersje są możliwe. Naturalnie i zastępuje przecinek, więc jeśli chcemy udzielić dwóch równorzędnych informacji o tym, że ciasto się upiekło, a potem się spożyło – przecinka nie stawiamy. Ale możliwa jest również wersja z przecinkiem. Na przykład wtedy, gdy chcemy się pochwalić tylko pierwszą wiadomością: Upiekłam ciasto. A potem nagle przypominamy sobie, że może warto byłoby uzupełnić wiedzę słuchacza/czytelnika również o wiadomość, że owo ciasto zjadłam. Albo gdy informację Upiekłam ciasto uznamy za nadrzędną, a i je zjadłam li tylko za mało znaczące dopowiedzenie, uzupełnienie. Więc akurat w tej sytuacji to w dużej mierze kwestia intencji autorskiej.

      • Tomasz Marek

        Nie widzę podstaw formalnych uzasadniających Pańskie stanowisko. Normalnie w intencji „nagłego” dopowiedzenia stawiamy przed „i” kropkę.

        • Paweł Pomianek

          Można postawić kropkę, można postawić półpauzę, można średnik, można przecinek. W interpunkcji autor ma sporo wolności.

  15. Kate

    Dzień dobry.
    W którym wariancie interpunkcja jest poprawna? Czy przecinek powinno postawić się przed, czy po „i”?:
    1. Kotowata zamerdała ogonem i, już na dwóch nogach, poszła za nim.
    2.Kotowata zamerdała ogonem, i już na dwóch nogach, poszła za nim.

    A może trzeci wariant jest najlepszy?:
    3. Kotowata zamerdała ogonem i poszła za nim, już na dwóch nogach.

    Chodzi o sytuację, w której najpierw kotowata istota chodziła wokół pewnej osoby i łasiła się na czterech łapach, a potem poszła za tą osobą dalej, ale już na dwóch.

    • Tomasz Marek

      1. prawidłowe
      2. błędne.
      3. dyskusyjne. To „już na dwóch nogach” można traktować jako dopowiedzenie i wtedy przecinek da się obronić, choć zdaniem nie jest z powodu braku orzeczenia. Ja osobiście wolałbym tam widzieć myślnik.
      4. poprawne byłyby też powyższe warianty bez przecinków.

  16. Malgorzatha

    Dzień dobry!
    Mam takie zdanie: „Konserwatyzm jak najbardziej posiada ugruntowaną teorię natury człowieka, i jest ona na wskroś chrześcijańska”. Czy przecinek powinien być przed i? Czy można to traktować jako dopowiedzenie (zwłaszcza, że zmienia się podmiot – konserwatyzm posiada, ale już teoria jest chrześcijańska)? Czy może oba warianty są możliwe: i z, i bez przecinka?

    • Paweł Pomianek

      Tak, myślę, że możliwe są obydwie wersje. Jeśli autor chce, by druga część była wyraźnym dopowiedzeniem, powinien postawić przecinek.

  17. Michał

    Witam, chcę zapytać, czy przecinek przed „i” w poniższym zdaniu jest uzasadniony.
    Musimy tam pójść, i sprawdzić co tam jest.
    Pozdrawiam

    • Paweł Pomianek

      Przecinek jest do obronienia. Jeśli zdanie ma znaczenie Musimy tam pójść, by sprawdzić, co tam jest, wówczas jest potrzebny, ale potrzebny jest też ten drugi wskazany przeze mnie przecinek.

  18. Adrian

    W sumie ,w tym tekście ,znalazłem odpowiedź na pytanie ,którę chciałem zadać,przy okazji poprzedniego właśnie artykułu ,który właśnie mówił o tym że przecinka nie używamy po i ,i to mnie właśnie zastanowiło dlaczego, właśnie ,w sumie już kończąc komentarz ,pod poprzednim opisem zasad interpunkcji,argumentując,oczywiściemoje przypuszczenia i zdania w których widać,że mam pewność.konkretnymi przykładami,zdaniami etc. Przez przypadek obsunął mi się palec i wróciłem do wyników w google,na temat właśnie zasad interpukcji,powtarzam się może,ale,nie wiem np jak to inaczej nazwać,a niechce tłumacząc,np opisać nazwy właśnie,żeby wszyscy wiedzieli,o tym że mówie oczywiście o tych zasadach,ale wolę trochę krócej,by szybciej przejść do sedna,tego o czym się,tak długo tu rozwodzę.a więc dzieki za odpowiedź,w sumie przed zadaniem semego pytania , już wiem ,że miałem,racje i w niektórych przypadkach ,trzeba ,lub można,właśnie postawić,przecinek,przed i ,lub po.dzieki jeszcze raz,i oby więcej takich objaśnień ,są przdatne gdy,się,akurat czegoś,zapomni,a musi napisać,jakiś ważny list,czy wiadomość,która, nie może ,zawierać błedów,właśnie w t aspekcie.

  19. majazztix

    Szanowny Panie!

    Pytanie moje dotyczy kwestii interpretacji pewnej listy zawierającej dyscypliny sportowe, w których osiągnięcia odnowuje się dzieciom na świadectwie szkolnym. Rzeczony katalog dyscyplin sportowych wygląda w sposób następujący:

    Zawody indywidualne i zespołowe: akrobatyka sportowa, badminton, biathlon, bieg
    na orientację, biegi przełajowe, boks, bowling sportowy, brydż sportowy, futbol
    amerykański, gimnastyka artystyczna, gimnastyka sportowa, golf, hokej,
    jeździectwo, judo, kajakarstwo, karate, kolarstwo, kolarstwo, kolarstwo, koszykówka, kręglarstwo, lekkoatletyka, łucznictwo, łyżwiarstwo, narciarstwo, pięciobój nowoczesny, piłka nożna, piłka ręczna, piłka siatkowa, pływanie, podnoszenie ciężarów, rugby, saneczkarstwo, skoki do wody, snowboard, sport kartingowy, strzelectwo sportowe, szachy, szermierka, taekwon – do, taniec sportowy, tenis, tenis stołowy, triathlon, unihokej, wioślarstwo, wspinaczka sportowa, zapasy, żeglarstwo, żeglarstwo lodowe i inne.

    Wątpliwość budzą widniejące na końcu „i inne”. Czy „i inne” oznaczają w takiej formie zapisu „inne – pominięte w spisie – dyscypliny sportowe” czy „inne formy żeglarstwa”? Jeśli „inne dyscypliny sportowe”, to czy przed „i inne” nie powinien widnieć przecinek?

    • Paweł Pomianek

      Rozumiem, że w założeniu miały to być inne dyscypliny sportowe. Niestety, akurat w tym miejscu w strukturze zdania nie można wstawić przecinka, ponieważ nie kończy się żadne wtrącenie. Myślę, że można sprawę rozwiązać dwojako:
      – dopisać i inne dyscypliny
      – postawić przed i inne półpauzę (–), którą można operować w sposób o wiele bardziej dowolny niż przecinkiem.

  20. zdziwiona:)

    Dzień dobry:) Proszę o wyjaśnienie czy w poniższym zdaniu przecinek przed „i” jest prawidłowy? „Smutne jest to, ze wstawiasz brednie wyborczej, i jak widać jeszcze bierzesz je na serio. To jest doprawdy smutne.”

  21. grrrzz

    Dzień dobry.

    Czy mógłbym prosić o wyjaśnienie, dlaczego w poniższym zdaniu jest przecinek przed „i”?

    „Człowiek jest zawsze postrzegany przez szefa policji jako gatunek dzikiego zwierzęcia, i stosownie do tego traktowany”.

        • Paweł Pomianek

          Wie Pan, w tej trzeciej kwestii bardzo często to, czy przecinek stawiamy, czy nie, jest kwestią interpretacji i woli autorskiej, tego, co chce się wyrazić. Czasowniki nie są równorzędne bądź nierównorzędne z natury. O ich relacji decyduje kontekst zdania. Myślę, że tutaj wersja bez przecinka byłaby do obronienia, gdyby ktoś się upierał, że nie chodziło mu o to, że drugie wynika z pierwszego. Ale moim zdaniem to jednak wynikanie: uważa go za gatunek dzikiego zwierzęcia, a więc (i z tego powodu) tak go traktuje.

  22. Marta

    Dzień dobry,
    czy jeśli imiesłów jest poprzedzony spójnikiem „i”, powinien być dodatkowo oddzielony od reszty zdania przecinkiem? Chodzi mi o zdania typu „Zaprosił mnie i nie chcąc, bym tracił czas, zaproponował, że przyjedzie po mnie samochodem”. Czy po „zaprosił mnie” powinno się postawić przecinek?

    • Paweł Pomianek

      Ha! To jest bardzo dobre pytanie. I to właściwie są dwa: czy stawiać przecinek, a jeśli tak, to gdzie: przed „i” czy po nim. Tutaj rzeczywiście trzeba by zastosować zasadę cofania przecinka i postawić przecinek przed i nie chcąc. Jeśli nie podoba nam się w tym miejscu przecinek, możemy też pomyśleć o wydzieleniu wtrącenia półpauzami, wtedy już bez zabiegu cofania: Zaprosił mnie i – nie chcąc, bym tracił czas – zaproponował, że przyjedzie po mnie samochodem.

  23. bb53

    Szukam informacji odnosnie uzycia przecinkow w wyliczaniu. Czy ponizsze uzycie jest poprawne?

    „Kancelaria specjalizuje się w prawie spółek, nieruchomości, budowlanym, i ubezpieczeniowym.”

    Czy tez powinno byc:
    „Kancelaria specjalizuje się w prawie spółek, nieruchomości, budowlanym i ubezpieczeniowym.”

    Wydaje mi sie, iz pierwsze zdanie jest poprawne gdyz dwa ostatnie czlony stanowia dwa odrebne konkstrukty logiczne, ale proprosze o rade.

    • Paweł Pomianek

      Pierwsza wersja jest poprawna, jeśli zdanie nadrzędne brzmi: Kancelaria specjalizuje się w prawie spółek i ubezpieczeniowym. Jeśli wszystkie cztery wyrazy w wyliczeniu odnoszą się do prawa, poprawna pod względem interpunkcyjnym jest druga wersja.

  24. marzenare

    Witam serdecznie,
    bardzo proszę o pilną opinię na temat poniższego zdania. Czy przecinek przed „i” powinien się tam znajdować czy nie.

    „Posiadam na sprzedaż nowe skórzane sandały na obcasie (9cm) w kolorze brzoskwiniowym z brązowym podbiciem, i obcasem marki Votivi.”

  25. Kasia

    Mam pytanie: czy w następującym zdaniu jest właściwie wstawiony przecinek przed „i ucisk”:

    Części kostne znajdują się blisko powierzchni skóry i są podatne na odgniatanie, i ucisk naczyń krwionośnych.

    Moim zdaniem powinno być bez przecinka, ale taką poprawkę dostałam od korektorki.

    • Paweł Pomianek

      Nie, przecinek NIE jest postawiony poprawnie. Nie zachodzi tutaj zjawisko wielospójnikowości, ponieważ nie ma równoległości między pierwszym i drugim i.

  26. Aga

    jeżeli napisałam „Musiałam mu dać mleczka, kiełbaski, i do pudełeczka”, to czy przecinek przed „i” jest postawiony słusznie?

    • Paweł Pomianek

      Nie, raczej nie. Przy tej konstrukcji kiełbaski występowałyby w roli wtrącenia, a one są raczej równoprawne względem mleczka. Przecinek przed i radziłbym skasować.

  27. katarzyna

    Czy w zdaniu trzeba postawić przecinek przed i ?

    Zapraszam na ślub Anny Nowak i Jana Kowalskie (?)i na przyjęcie weselne (…)

    • Paweł Pomianek

      Nie. W tym zdaniu nie wolno postawić przecinka przed i. Obydwa i mają bowiem całkowicie różne funkcje. Ale by uniknąć tego powtórzenia proponuję zamienić drugie i na oraz:

      Zapraszam na ślub Anny Nowak i Jana Kowala oraz na przyjęcie weselne…

  28. Paweł Pomianek

    Chciałbym dodać coś a propos punktu 2. Oczywiście przecinek stawiamy przy wyliczeniach. Warto jednak dodać, że dotyczy to konkretnie drugiego i kolejnego użycia spójnika i. O co mi chodzi? Przykładowo, gdyby napisać takie zdanie (choć nie jest ono do końca poprawne, ale abstrahując):

    Jest to najlepsze rozwiązanie dla ciebie i dla mnie, i dla innych.

    Przed pierwszym i przecinka nie stawiamy. Czyli fakt, że stawiamy przecinek nie wynika tylko z tego, że jest to wyliczanie, ale z tego, że występuje – jak to się ładnie nazywa – polisyndetyzm, czyli wielospójnikowość.

    Pisałem o tym we wpisie Podstawowe zasady interpunkcji w punkcie trzecim. Skorzystałem tam z przykładu z Mszału Rzymskiego:

    Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

grudzień 2010
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  

Nasze nagrania