Tag: interpunkcja


  • Czy na końcu zdań zaczynających się od Ciekawe stawiamy pytajnik?

    Ciekawe, czy tegoroczna zima będzie wyjątkowo mroźna – czy na końcu takiego zdania należy postawić znak zapytania? Owszem, ale tylko w bardzo wyjątkowych przypadkach. Na pewno nie wtedy, gdy zastanawiamy się, czy… tegoroczna zima będzie wyjątkowo mroźna, a wówczas, gdy rozważamy, czy ta kwestia na pewno powinna budzić nasze zainteresowanie. Konstrukcyjnie przytoczone na początku zdanie nie jest zdaniem pytającym, tylko […]

  • Ile przecinków może być w zdaniu

    Wśród piszących w języku polskim można czasem spotkać się z tendencją, by „nie nadużywać przecinków”, bo to… „brzydko wygląda”. Tymczasem zdarzają się w polszczyźnie takie zdania, w których trzeba postawić przecinki pomiędzy wszystkimi lub prawie wszystkimi wyrazami. W niedawno redagowanej książce trafiłem na świetny przykład takiego zdania.

  • Łącznik to nie półpauza

    Jakiś czas temu pisałem o tym, że średnik to nie dwukropek. W redagowanych tekstach spotykam się z jeszcze jedną parą znaków nagminnie ze sobą mylonych: łącznik bywa stawiany w miejscu półpauzy (a bywa też odwrotnie, choć zdecydowanie rzadziej).

  • Średnik to nie dwukropek

    Wykonując przez lata redakcję książek, natknąłem się kilka razy na dość zaskakujący zwyczaj używania przez niektórych autorów średnika tam, gdzie powinien stać dwukropek. Tymczasem są to znaki o zupełnie różnych funkcjach.

  • Przecinek przed a

    Przed spójnikiem a nie stawiamy przecinka, jeśli: pełni funkcję łączną (możliwość wymiany na i), np. Wykład był krótki a przystępny; występuje między wyrazami lub wyrażeniami porównywanymi, np. Polacy a Rosjanie podczas drugiej wojny światowej; w połączeniu z wyrazem między lub pomiędzy – określa położenie lub wspólną cechę dwóch rzeczy, np. Kolor między żółtym a brązowym; łączy dwie identyczne formy – […]

  • Od interpunkcji do etyki języka i komunikacyjnej życzliwości. Także w internecie

    Ostatnio mailowo otrzymaliśmy pytanie, które doprowadziło do kilku istotnych językowych refleksji, ale też do bardzo ciekawej, życzliwej wymiany zdań. Tytułowy temat mamy więc tutaj zrealizowany zarówno w teorii, jak i w praktyce. Na wstępie chcę zaznaczyć, że przynajmniej z pozoru pytanie wydawało się kolejnym zadanym przez osobę szukającą językowego haka na kogoś innego, próbującą wyrazić swoją wyższość lub chcącą uzyskać […]

  • Kiedy „w chwili gdy”, kiedy „w chwili, gdy”. Cofanie przecinka

    Z wielką przyjemnością podsuwam Państwu wywód na temat cofania przecinka, który przysłał mi nasz stały Czytelnik p. Witold. Mało temu tematowi poświęcaliśmy dotąd miejsca na Językowych Dylematach, a kwestia jest ciekawa i warta zauważenia. Pod refleksją pana Witolda – parę słów ode mnie. Naszą korespondencję publikuję rzecz jasna za zgodą interlokutora. Dzień dobry, dzisiaj pozwolę sobie na podzielenie się z […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (62)

    Inspiracją do opracowania wszystkich poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… ni pies, ni wydra piszemy z przecinkiem, ale na łeb na szyję bez przecinka? Generalnie, by się upewnić, czy dany zwrot jest na tyle utartym wyrażeniem, że przecinka już nie potrzebuje, warto […]

  • Zbieg znaków interpunkcyjnych

    W poniższym artykule staram się zmierzyć z nie do końca znaną sprawą zbiegu znaków interpunkcyjnych. Informacje na ten temat są rozproszone i czasem sprzeczne, stąd błędy w tej materii przydarzają się nawet doświadczonym polonistom i redaktorom. Ta publikacja to prawdopodobnie pierwsza w internecie próba zebrania wszystkich obowiązujących w tej kwestii zasad i zaleceń. W niżej prezentowanym tekście ukośnik {/} pełni […]

  • Guzik «najlepszej bawełnianej koszuli» vs. «najlepszej, bawełnianej koszuli». Jak przecinek zmienia znaczenie

    Kilka tygodni temu w redagowanej książce natrafiłem na kolejny doskonały przykład ilustrujący, jak niekiedy postawienie lub skasowanie przecinka zmienia wymowę zdania – dostajemy automatycznie inną wiadomość. Ponadto jest to jeden z przykładów zdań, gdy przed rzeczownikiem występują dwa przymiotniki – ostatnio w komentarzach na Językowych Dylematach kilka razy debatowaliśmy nad tą kontrowersyjną kwestią: kiedy przecinek postawić, a kiedy nie (przeczytaj […]

  • O interpunkcji. Czy autor zawsze wie, jak napisać to, co chce wyrazić?

    W niedawno redagowanej książce trafiłem na takie oto piękne pod względem interpunkcyjnym zdanie: Sprawdzona wiedza wymaga selekcji, przechowywania i aktualizowania, dokumentowania, i odpowiedniego systemu zarządzania. Zdanie wyglądało właśnie tak i go nie poprawiałem, uznając, że interpunkcja jest perfekcyjna i zastosowana świadomie, a tym samym napisano dokładnie to, co autor chciał wyrazić. Ze względu na potrzeby naszego tekstu rozważmy sobie jednak, […]

  • Sąsiadujące okoliczniki – kiedy stawiać przecinek

    Na przełomie października i listopada br. pod wpisem „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Czy potrzebny tu przecinek? odbyła się krótka, lecz pasjonująca dyskusja nt. stawiania przecinków między sąsiadującymi okolicznikami. Wydaje się ona na tyle istotna, że Językowe Dylematy jej obszerne fragmenty postanowiły udostępnić Czytelnikom w osobnym wpisie. Magda (Czytelniczka) Próbuję rozgryźć, jak to jest z tymi sąsiadującymi […]

  • Gdy i oznacza więc. Czy stawiać przecinek?

    W polszczyźnie podaje się najczęściej trzy przypadki, w których przed i trzeba postawić przecinek. Szczegółowe omówienie tego tematu nasi Czytelnicy znajdą tutaj. Nie ulega wątpliwości, że najwięcej problemów rodzi przypadek najczęściej definiowany mniej więcej tak: „Jeśli człon wprowadzony przez spójnik i ma charakter dopowiedzenia”. Taka sytuacja zawsze bowiem może rodzić pewne wątpliwości – czy rzeczywiście coś jest konstrukcyjnie dopowiedzeniem. Ale […]

  • „Powiedziałem, wejdź do środka”. Dialog. Co z interpunkcją? Czy potrzebny przecinek?

    Kilka dni temu otrzymaliśmy bardzo interesującą korespondencję. Szanowny Panie Pawle Piszę do Pana w sprawie „językowego dylematu”. Podczas pisania powieści już parę razy skorzystałem z Pana rad dla innych czytelników serwisu, ale tym razem nie znalazłem odpowiedzi na swoje pytanie. Otóż w pewnym dialogu mam zamiar napisać tak: – Wejdź do środka – wydał polecenie XXX. Mężczyzna nie zareagował. – […]

  • Jeden przecinek… i bohater usiądzie w innym miejscu

    Oto nie pierwszy już ciekawy przykład zdania, w którym jeden przecinek zmienia istotnie sens. – Zechciej nalać mi soku. Zaschło mi w gardle po podróży – powiedział, odchodząc do najbliższego, pustego stolika. Wypowiedź narracyjna oznacza, że bohater podszedł do stolika, który znajdował się najbliżej. I właśnie ów konkretny stolik stojący najbliżej nie był przez nikogo zajęty. Ale jeśli skasujemy przecinek […]

  • Przecinki, przecinki, przecinki

    Dziś odpowiedź na kolejne pytanie czytelnika. Poniżej list p. Michała – zatytułowany identycznie jak niniejszy wpis – który ostatnio otrzymaliśmy, oraz odpowiedź Tomasza Powyszyńskiego. Mam parę pytań związanych z przecinkami. *1.* Mamy takie oto zdania pytajne: *O co chodzi? O to, że jestem biedny, czy że jestem stary?* W drugim zdaniu są dwa przecinki, z czego pierwszy jest zrozumiały. A […]

  • „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Czy potrzebny tu przecinek?

    Oto list, który przesłał nam ostatnio p. Jan: Kłaniam się, Zdjęcie domu, w którym mieszkała s. Faustyna, a pod nim napis: „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Pytanie: Czy ten napis jest poprawny pod względem interpunkcji? Własne rozważanie. Kiedyś czytałem takie pouczenie: „Jeśli dwa okoliczniki tego samego typu (miejsca, czasu itd.) stoją w zdaniu obok siebie, oddzielamy je […]

  • Jak ważne jest odpowiednie stawianie przecinków

    Dziś dwa przykłady z dwóch różnych książek, które ostatnio redagowałem, unaoczniające, że czasem od obecności bądź nieobecności przecinka (lub przecinków) zależy sens zdania. Zdania 1 i 2 1. A to właśnie z koncentracji, z rozmyślania, rodzi się chęć do działania. 2. A to właśnie z koncentracji, z rozmyślania rodzi się chęć do działania. Te dwa zdania różnią się tylko jednym […]

  • Człon, którego się w zdaniu domyślamy

    Pan Jan napisał do nas następującego maila: Kłaniam się, W Poradniku interpunkcyjnym Edwarda Polańskiego (wydanie I, luty 2010) wyczytałem informację, którą trudno mi zrozumieć i wyjaśnić. Proszę o pomoc. W 2. (rozdziale) PRZECINEK W ZDANIACH BEZ UŻYCIA SPÓJNIKA w (punkcie) 2.1.2 W zdaniu pojedyńczym lub jego równoważniku (str. 67) autor pisze: W takich wypowiedzeniach przecinkami oddzielamy jednorodne części zdania: i […]

  • Myślnik w dialogu. Jak zaznaczyć w wypowiedzi zawieszenie głosu

    Pod wpisem Jak pisać dialogi? Praktyczne porady p. Małgorzata zadała nowe interesujące pytanie: Hmmm… a co zrobić z takim zdaniem, gdy narrator dopowiada swoją kwestię? Podaję dwa zapisy. Który jest właściwy? (W drugim przykładzie dodany jest myślnik przed „Na”). Warto porównać ten przykład z przykł. Wolańskiego (s. 335). Sama już nie wiem, czy potrzebny ten dodatkowy myślnik (który moim zdaniem […]


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2024
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania