Tag: historia języka
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (42)
Oto kolejna porcja ciekawostek. Jako że końcem maja i początkiem czerwca przypadają Dzień Matki i Dzień Dziecka w dzisiejszych ciekawostkach będzie m.in. i o rodzicach, i o dziecku. Materiał przygotował Tomasz Marek. 1. Czy wiesz, że… słowo dziecko, dziś mające tak miłe konotacje, powstało początkowo jako określenie pejoratywne (uwłaczające) i znaczyło tyle, co bękart? Ilustruje to Klonowic w wierszu „Worek […]
-
Nadwerężyć czy nadwyrężyć
Obydwie wymienione w tytule formy są dziś uznawane za poprawne, ale jedna z nich jest bardziej uzasadniona historycznie i dłużej obecna w polszczyźnie. Wyraz ten został pierwotnie zapożyczony z języka ukraińskiego, mając formę nadweredzić. Miał on też inne znaczenie – ‘nadpsuć’. Pod wpływem gwarowym czasownik ten został zniekształcony do formy nadwerężyć, która weszła następnie do normy ogólnej polszczyzny. Z czasem […]
-
Godzinki, Adwent, życzenia świąteczne
We wpisie z życzeniami świątecznymi, chciałbym jak zwykle zatrzymać się na moment przy kwestii związanej z językiem polskim. Tym razem nawiążę do językowej wartości śpiewanych szczególnie w Adwencie Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Temat mógłbym omawiać szeroko, zarówno jako polonista, jak i jako teolog. Chcę jednak zwrócić uwagę tylko na kilka rzeczy. Wielką zaletą Godzinek jest możliwość kontaktu […]
-
Krasnoludki
W języku polskim jest pewna grupa słów, które nazywane są krasnoludkami. Dlaczego krasnoludkami? Bo niby ich nie ma, ale w pewnym sensie jednak są. Mowa na przykład o rzeczownikach: chyłek, ciemek, ciszek, ciurek, nienacek, omacek i ukradek. Brzmią one jak imiona krasnoludków. Używając języka, korzysta się jedynie z ich form odpowiadających na pytania: jak? w jaki sposób? Oto one: chyłkiem, […]
-
Co ma wspólnego sklep z piwnicą
Ucząc się języka czeskiego, czasem natrafia się na słowa, które w języku polskim też funkcjonują, ale znaczą zupełnie co innego. Tak jest np. z czeskim wyrazem sklep – u naszych południowych sąsiadów oznacza on piwnicę. Dziwne? Gdy prześledzi się historię wyrazu sklep w języku polskim, który przecież wywodzi się z tego samego źródła co czeski, nie wyda się to dziwne. […]
-
Krzyż w kulturze narodowej i religijnej
Jesteśmy w czasie, w którym większość Polaków więcej rozmyśla o istocie swojej religijności, a przede wszystkim odwołuje się do znaczenia i symboliki krzyża. Dlatego poniżej zamieszczam krótki tekst z pogranicza językoznawstwa i zakorzenionej w kulturze religijności. Jest to fragment artykułu Witaj, Krzyżu – Ave Crux*, którego autorem jest prof. Kazimierz Ożóg**. Już w X w. na samym początku polskiego chrześcijaństwa […]
-
Żuraw oraz żóraw i inne dylematy z historii języka
Kilka dni temu na naszej stronie zostało zadane następujące pytanie: Witam serdecznie! Mam dylemat językowy, którego rozwiązania próżno szukać w dzisiejszych słownikach. W końcówce lat sześćdziesiątych byłam uczennicą szkoły podstawowej i pamiętam, że uczono mnie wówczas o dwóch żurawiach. Ptaki- to żurawie, natomiast skrzypiący przy studni- to żóraw. Wydaje mi się też, iż wtedy był jeden łabądź a dopiero śpiew […]

Znajdź nas na Facebooku
Kategorie
- Baza informacji (44)
- Ciekawostki językowe (80)
- Językowe dylematy (89)
- O stronie (12)
- Odpowiedzi na pytania (161)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (10)
- Teksty publicystyczne (83)
Tagi
Najnowsze wpisy
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (80) 28 lutego 2021
- Łączliwość leksykalno-semantyczna 18 lutego 2021
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (79) 31 stycznia 2021
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (78) 21 grudnia 2020
- Skąd wzięło się określenie stłuc kogoś na kwaśne jabłko 14 grudnia 2020
- Co znaczy, że coś uszło komuś płazem 7 grudnia 2020
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (77) 30 listopada 2020
- Wyraz pocisnąć. Co oznacza? 19 listopada 2020
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (76) 28 października 2020
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (75) 28 września 2020
- Wielka litera w zaimkach przy content marketingu 18 września 2020
- Konwencje zapisu liczb 24 sierpnia 2020
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (74) 30 lipca 2020
- Typy odmiany nazwisk zakończonych na -o 16 czerwca 2020
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (73) 31 maja 2020
Archiwa
N | P | W | Ś | C | P | S |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 | 31 |
Nasze nagrania
Strony
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
Najnowsze komentarze