Tag: fleksja


  • Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha”

    Rzeczownik ucho w zależności od znaczenia ma w liczbie mnogiej dwa typy odmiany. Formę uszy, uszu związaną z określeniem narządu słuchu doskonale znamy i nie potrzeba jej poświęcać szczególnie dużo uwagi. Warto natomiast zatrzymać się na chwilę na drugim typie odmiany: Liczba mnoga M: ucha D: uch C: uchom B: ucha N: uchami Msc: uchach Kiedy należy te formy stosować? […]

  • Kłopot z odmianą rzeczownika linia

    Oto pytanie, które otrzymaliśmy kilka dni temu: Mam pewne pytanie dotyczące rzeczownika linia np. w energetyce może występować linia niskiego napięcia lub średniego napięcia, czy też inna. Jeżeli chcę napisać zdanie: Dokumentacja ta dotyczy linii niskiego napięcia – to napiszę dwa i na końcu wyrazu (liczba pojedyncza – jedna linia). Jeżeli chcę napisać zdanie: Dokumentacja ta dotyczy lini niskiego oraz […]

  • Widzimisię

    To bardzo ciekawy i nietypowy dla naszego języka wyraz. Powodów jest kilka. Jeden to ten, że pisze się go jako jedno słowo i tak samo akcentuje (widzimisię). Wyraz ten powstał ze zrośnięcia czasownika widzi i zaimków mi oraz się. Razem utworzyły one rzeczownik. Widzimisię jest niezwykłe również z tego powodu, że jest nieodmienne. W naszym języku mamy wiele nieodmiennych wyrazów, […]

  • Forma imienia w funkcji wołacza. Kamil czy Kamilu?

    Kilka dni temu napisał do mnie Pan Robert, zadając następujące pytanie: Czy należy pisać np. „Kamilu, moim zdaniem jest inaczej.” czy też „Kamil, moim zdaniem jest inaczej.” Pozdriawiam, Robert Krótką odpowiedź na maila odesłałem od razu po jego otrzymaniu: Obie formy są poprawne, ale pierwsza (Kamilu) jest bardziej oficjalna. Obiecałem jednak, że na blogu będę nieco mniej lakoniczny. Jako że […]

  • Nazwiska kobiet zakończone na -a. Jak odmieniać

    Ostatnio otrzymaliśmy jeden z najciekawszych listów od chwili uruchomienia naszej strony. Dziś wyjątkowo – za zgodą autorki listu – podajemy nazwisko, bo właśnie nazwiska dotyczy meritum. Za to imię autorki listu zostało zmienione. Szanowni Państwo, Przez lata różni ludzie różnie odmieniali moje nazwisko (w tym też nauczyciele języka polskiego). Chciałabym w końcu dowiedzieć się, jak poprawnie się je odmienia. Nazywam […]

  • Nadzieja – nadziei, ale misja – misji. Kiedy -ji, kiedy -i

    Odmianami tego typu rządzi szalenie prosta zasada, z której nie każdy zdaje sobie sprawę. A wiem, że niektóre osoby nad każdym tego typu słowem muszą się sporo nagłówkować. Choć dziś i tak jest dobrze, bo akurat w tej sprawie można liczyć na program Word. Ale by życie raz na zawsze stało się prostsze (przynajmniej w tej kwestii), wystarczy zapamiętać poniższe […]

  • Ech! te deklinacje. O nauce polskiej mowy

    Uczenie dziecka poprawnego języka doskonale pokazuje, jak trudna jest polszczyzna. Rozmowa, którą odbyłem ostatnio z moją dwuipółletnią córką, dobrze to unaocznia. Jednym z podopiecznych mojej Żony na warsztatach terapii zajęciowej jest niejaki pan Dulęba, o którego (obok innych osób) Julia ma codziennie zwyczaj wypytywać. Pan Dulęba stał się również jednym z bohaterów Julkowych zabaw. Ostatnio, mówiąc o nim, użyła formy […]

  • Ogródki działkowe imienia czy imieniem Konopnickiej

    Oto pytanie, jakie mailowo zadał nam wczoraj p. Maksymilian: Jak należy pisać: – Ogródki działkowe imienia M. Konopnickiej czy – Ogródki działkowe imieniem M. Konopnickiej. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości. Pod hasłem imię znajdujemy m.in. taką informację: coś imienia (nie: imieniem) kogoś, czegoś: Szkoła imienia (nie: imieniem) Bolesława Prusa. Fundacja imienia (nie: imieniem) Fryderyka […]

  • Studio i radio – dlaczego niektórzy nie odmieniają?

    Niedawno na naszym profilu na Facebooku pan Łukasz zadał następujące pytanie: Mam pytanie dotyczące odmieniania słów: studio i radio. Z tego co znalazłem w internetowych słownikach, są to wyrazy odmienne. Często jednak (zwłaszcza w telewizji) słyszę – powracamy do studio, porozmawiamy o tym w studio. Skąd ta moda na nieodmienność tego wyrazu? To samo tyczy się radia. Wyrazy radio i […]

  • Zarządzać i kontrolować doświadczenie/doświadczeniem. Jak napisać?

    Niedawno na naszej stronie poruszono następującą kwestię: Mam pytanie dotyczące poniższego fragmentu zdania… „(…) zarządzać i kontrolować doświadczenie / doświadczeniem” Który z czasowników w tym przykładzie powinien narzucać formę rzeczownikowi. Czy ten pierwszy czy ten sąsiadujący bezpośrednio z rzeczownikiem? Jak brzmi zasada ogólna? Jest to kolejne pytanie, które dotyczy kwestii związku rządu. Gdyby przyjrzeć się wszystkim pytaniom zadawanym na Językowych […]

  • Jak odmienić wyraz pendrive?

    Niedawno Tomasz Powyszyński odpowiedział na pierwsze pytania zadane nam przez panią Edytę. Tym razem mailowo, Użytkowniczka – jak się okazuje nauczycielka języka polskiego – zadała nam jeszcze dwa dodatkowe pytania: Serdecznie dziękuję za odpowiedź! Jako polonista miałam w ostatnim czasie kilka pytań o odmianę różnych wyrazów związanych z technologiami komputerowymi, stąd moje zainteresowanie. A jak np. napisać i odmienić przez […]

  • Pod kierunkiem prof. dr. hab. czy prof. dr hab.? Pytanie z Facebooka

    Dziś odpowiadamy na pierwsze pytanie zadane na naszym koncie na Facebooku, którego autorką była Magdalena: Dzień dobry:) Mam taką małą zgryzotkę;) Zastanawiam się, która forma jest poprawna: – pod kierunkiem prof. dr. hab., – pod kierunkiem prof. dr hab. czy może – pod kierunkiem prof. dra hab.? A może jeszcze inaczej? Pozdrawiam:) Po pierwsze, zachęcamy do tego, by pytania do […]

  • Myszy komputerowe czy mysze komputerowe?

    Kilka dni temu Edyta zadała nam następujące pytanie: Jaka jest poprawna forma liczby mnogiej od części komputera, której poprawna nazwa brzmi „mysz komputerowa”? Czy traktujemy ją jak rzecz (podobnie: uszy – ucha, oczy – oka) więc powiemy: 2 mysze komputerowe czy zwierzę – 2 myszy komputerowe?

  • Dla zainteresowanych księgarni czy księgarń?

    Ostatnio Pani Justyna zadała mi następujące pytanie: Panie Pawle Jak powinnam napisać: dla zainteresowanych księgarni, czy dla zainteresowanych księgarń (l.mn) ??

  • Zapomniałem oddać ci kolczyków/kolczyki

    Niedawno jedna z bliskich osób dała mi do rozstrzygnięcia szalenie interesujący dylemat językowy. Czy poprawne jest zdanie: Zapomniałem oddać ci kolczyków czy raczej Zapomniałem oddać ci kolczyki? Być może komuś wyda się, że jest to rzecz bardzo łatwa do rozstrzygnięcia i już intuicyjnie potrafi wskazać, która forma jest poprawna, ale mimo wszystko uważam to za problem bardzo interesujący, bo dotyczący […]

  • „Tą samą” czy „tę samą”?

    O ile najczęściej nie mamy problemu z zapisem takich form jak tę książkę, o tyle gdy między formą biernika od wyrazu ten, ta stoi wyraz kończący się na -ą, zaczynają się dylematy. Spotykam się czasem z poglądem, że wybór formy tę lub tą zależy od wyrazu stojącego po niej, czyli jedyną poprawną formą byłoby tą samą. Ale nie jest to […]

  • Małgorzata Kubicz: „Byłem z tatem na spacerku” – czyli język dziecka nie całkiem niepoprawny

    „Rafałku, gdzie byłeś?” – spytałam któregoś zimowego styczniowego dnia mojego niespełna dwuipółletniego synka. „Byłem z tatem na spacerku” – odpowiedział mi zziębnięty, ale rozradowany Rafałek. I niemal natychmiast, jak przystało na polonistkę, pojawił się we mnie odruch, by poprawić ten – wydawało mi się – językowy błąd od razu, by dziecko od początku uczyło się prawidłowej wymowy. No właśnie, czy […]

  • Poszukuję osobę czy osoby? Odpowiedź na pytanie Czytelniczki

    Od Użytkowniczki naszego bloga otrzymaliśmy następujące pytanie: Która forma jest poprawna „poszukuję osoby” czy też „poszukuję osobę”? Dla mnie lepiej brzmi to pierwsze, ale często spotykam się z drugą formą.

  • Odmienne części mowy

    Zachęcamy do przeczytania cyklu trzech artykułów o częściach mowy i częściach zdania, których autorką jest Katarzyna Olszewska. Artykuły na stałe znajdą się w naszej Bazie informacji, by można było po nie sięgnąć w razie potrzeby. Poniżej pierwszy artykuł o odmiennych częściach mowy. Części mowy w języku polskim dzielą się na dwie grupy: odmienne i nieodmienne. Odmienne części mowy to: rzeczownik, […]

  • Emil Ruciński: Próbować zupę czy próbować zupy? Dotknąć ją czy dotknąć jej?

    Dziś chciałbym rozwiązać dwa problemy językowe, z którymi prędzej czy później zetkną się osoby tworzące teksty, a także na przykład korektorzy. Warto więc to zapamiętać! 1. Jak napisać: próbować zupę czy próbować zupy? Tu odpowiedź jest prosta: Czasownik próbować łączy się z dopełniaczem. Poprawna forma to: próbować zupy.


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

Archiwa

marzec 2024
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania