Tag: ciekawostki


  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (93)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się m.in.: kiedy wyraz himalaje należy napisać małą literą, jak odmieniać imiona hiszpańskie zakończone na -o, jak oznaczać w przypisach i bibliografii tytuły czasopism.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (92)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: jakie dwa znaczenia ma wyraz „dzierżyć” i jaki jest jego tryb rozkazujący; czy poprawna forma biernika to „manekin” czy „manekina”; jak brzmi narzędnik liczby mnogiej rzeczownika „broń”.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się, które formy są poprawne: „nie najlepszy” czy „nienajlepszy”; „zwężyły” czy „zwęziły”; „Polska Ludowa” czy „Polska ludowa”; „patrzeć ukosem” czy „z ukosa”.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (90)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: czy nacieramy komuś uszu, czy uszy; kiedy formy „pełny” nie możemy zastąpić wyrazem „pełen”; kiedy w liczbie mnogiej używamy orzeczenia w formie męskoosobowej, a kiedy w niemęskoosobowej.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (89)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: czy na mieszkańców Norwegii możemy mówić „Norwedzy”; co oznaczają określenia „gruba fisza” i „wykidajło”; dlaczego nie warto mylić wyrazów „rzewnie” i „żywnie”.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (88)

    Ostatnie w 2021 r. ciekawostki językowe, wzorem poprzednich lat, jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia. Pierwsza z nich jest zresztą tematycznie związana ze zbliżającym się czasem.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (87)

    W tym miesiącu w ciekawostkach językowych piszemy: o wariantach odmiany imienia Bruno, o dopełniaczu wyrazu statua, kropce po dr w skrócie od doktora oraz o tym, czy lepiej mówić kilkakrotnie czy kilkukrotnie.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (86)

    Tradycyjnie na koniec miesiąca prezentujemy garść językowych ciekawostek. Piszemy o: poprawności form na adres, pod adresem i pod adres, wołaczu imienia Mariola, kiedy kursywa w wyrazach cytatach, czy pisać w try miga, czy w trymiga.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (85)

    Tradycyjnie na koniec miesiąca prezentujemy garść językowych ciekawostek, które warto zapamiętać. 1.Czy wiesz, że… gdy wypijamy zawartość naczynia jednym łykiem, możemy powiedzieć, że wypiliśmy coś jednym haustem albo duszkiem? Nie możemy jednak użyć formy *jednym duszkiem. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z kontaminacją – wymieszaniem dwóch form. Określenie duszkiem zawiera już w sobie informację o tym, że dzieje […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (84)

    Poniższe ciekawostki poświęcone są kilku istotnym zasadom, których znajomość ułatwia codzienną komunikację.  1. Czy wiesz, że… zaimek ci nie zawsze powinien być zapisywany wielką literą? Jest to uzasadnione jedynie w przypadku, gdy odnosi się on bezpośrednio do adresata naszej wypowiedzi – pełni wtedy funkcję grzecznościową, np. Chciałbym Ci podziękować. W innych sytuacjach – gdy nie ma adresata i nie pełni […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (83)

    Przedstawione poniżej kwestie zwróciły moją uwagę podczas przeglądania jednej z grup językowych na portalu społecznościowym. 1. Czy wiesz, że… w tytułach książek wielką literą piszemy tylko pierwszy wyraz? Przykładowo: Nocny film. Kwestia ta wygląda jednak inaczej w przypadku tytułów gazet, czasopism, cykli wydawniczych oraz nazw wydawnictw seryjnych – gdzie każde słowo zapisujemy od wielkiej litery, oprócz przyimków i spójników znajdujących […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (82)

    Przedstawione poniżej kwestie zwróciły moją uwagę podczas wykonywania prac redaktorskich, jak również codziennych rozmów na żywo i w internecie. 1. Czy wiesz, że… wyraz ferować miał kiedyś kilka znaczeń? Należały do nich: ‘wydawać, zatwierdzać, orzekać i postanawiać’. Dawniej używano go w liczniejszych wyrażeniach niż dzisiaj, można było np. ferować opinie czy tezy. Obecnie występuje on tylko w wyrażeniu ferowanie wyroków, […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (81)

    Koniec marca to czas na kolejną małą porcję ciekawostek. Dziś m.in. o kelwinach (których nie wyraża się w stopniach) i o różnicy znaczeniowej pomiędzy przymiotnikami problematyczny i kłopotliwy.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (80)

    Dziś garść ciekawostek dotyczących wymowy wyrazów obcojęzycznych. Tym razem wszystkie zostały zaczerpnięte z książki Łukasza Mackiewicza 497 błędów. Zdjęcie: © Językowe Dylematy 2013, Dominika Pełka, obróbka: Melrose Studio Rzeszów 1. Czy wiesz, że… obcojęzyczne nazwy potraw wymawiamy następująco: fondue jako [fądi] (akcent na ost. sylabę), croissant jako [kłasä], gnocchi jako [niokki], a paella jako [paeja]? 2. Czy wiesz, że… wyrazy […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (79)

    We wzorcowej polszczyźnie funkcję pełnimy, podczas gdy rolę odgrywamy. Jest tak pomimo tego, że wyrazy funkcja i rola oraz pełnić i ogrywać są tu synonimami. Wynika to ze zjawiska łączliwości leksykalno-semantycznej, czyli takiej właściwości wyrazów, która pozwala im bezkolizyjnie wchodzić w związki z innymi słowami.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (78)

    Czy wiesz, że wbrew mitom "proszę" w polszczyźnie nie zawsze jest wyrazem grzeczności – a czasami wręcz przeciwnie? Wyraz ten jest bogaty w znaczenia. Może wyrażać: że coś komuś dajemy, prośbę, rozkaz (Proszę to zrobić na jutro), polecenie (Proszę milczeć!), zaproszenie, wezwanie…

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (77)

    Dopełniacz od wyrazu cukinia to cukinii. Przynajmniej w świetle obecnych reguł ortograficznych. W tych wyrazach, których zakończenie wymawiamy w mianowniku jako [-ńja], piszemy w dopełniaczu -nii.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (76)

    Czy wiesz, że powiemy mieszkam (gdzie?) w domku jednorodzinnym, kawalerce, ale zamieszkuję (co?) domek jednorodzinny, kawalerkę? Te konstrukcje oznaczają to samo, lecz druga ma wyraźnie urzędowy charakter.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (75)

    Wbrew pozorom cię i ciebie nie można używać zamiennie. W pozycji nieakcentowanej zawsze piszemy cię. Przeczytaj wszystkie ciekawostki językowe, które przygotowaliśmy.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (74)

    Czy wiesz, że ucha są w kłódkach, torbach, siatkach, dzbanach, igłach, czyli wszystkich rzeczach z częściami w kształcie łuku, prostokąta lub pętli (zwykle będących uchwytami), natomiast czapka z klapkami opuszczanymi po bokach ma już uszy?


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2024
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania