Odpowiedzi na pytania


  • Do stawiennictwa… na rozprawie czy na rozprawę?

    Przed chwilą otrzymałem następujące zapytanie: Mam pytanie dotyczące zwrotu sądowego. Która forma jest poprawna? Wzywam… do stawiennictwa na rozprawę… czy Wzywam… do stawiennictwa na rozprawie… W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN znalazłem następujące zdanie: Wzywa się obywatela do stawiennictwa w Sądzie Rejonowym. Można wyciągnąć wniosek, że w tym kontekście wyraz stawiennictwa można swobodnie zamienić na zwrot, jakiego użylibyśmy w codziennym języku: […]

  • O wypowiedziach na forum i interpunkcji

    Mój znajomy napisał do mnie e-mail, w którym poruszył interesującą sprawę wypowiedzi na forum. Przy czym wpis dotyczył będzie także interpunkcji w takowych wypowiedziach. Mam pytanie, może chciałbyś odpisać mi na blogu :)? Aby najłatwiej zilustrować mój dylemat, pokażę go na przykładzie. Zastanawiam się, która z poniższych opcji byłaby poprawna (jeśli w ogóle któraś z nich, jeśli nie, to napisz […]

  • Tonąć «w łzach» czy «we łzach»

    Otrzymaliśmy ostatnio od Czytelniczki bardzo konkretny, zwięzły email z zapytaniem. Witam. Mam dylemat… tonąć w łzach czy we łzach? Z góry dziękuję za pomoc. Słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości: Rozpływać się we łzach (nie: w łzach) [wym. we łzach] «bardzo płakać». Tonąć we łzach zapiszemy oczywiście tak samo. Dlaczego ta forma jest poprawna? Otóż forma […]

  • Porządek graficzny listy lektur

    Ostatnio otrzymaliśmy interesujący list, tym razem dotyczący graficznego układu tekstu. Witam serdecznie, od dłuższego czasu śledzę wpisy na Waszym blogu, który uważam za bardzo przydatny. Dotychczas jedynie czytałem Wasze odpowiedzi na pytania, których sam bym nie zadał, bo nie przyszłyby mi nigdy na myśl, a które jednak okazują się ciekawe. Dziś przyszedł czas na zwrócenie się z własną wątpliwością. Przygotowuję […]

  • Nazwiska kobiet zakończone na -a. Jak odmieniać

    Ostatnio otrzymaliśmy jeden z najciekawszych listów od chwili uruchomienia naszej strony. Dziś wyjątkowo – za zgodą autorki listu – podajemy nazwisko, bo właśnie nazwiska dotyczy meritum. Za to imię autorki listu zostało zmienione. Szanowni Państwo, Przez lata różni ludzie różnie odmieniali moje nazwisko (w tym też nauczyciele języka polskiego). Chciałabym w końcu dowiedzieć się, jak poprawnie się je odmienia. Nazywam […]

  • Jak pisać dialogi? Inne praktyczne porady

    W artykule Jaki pisać dialogi? Praktyczne porady Tomasz Powyszyński przedstawił dziesięć uwag, które mogą być cenne dla autorów oraz redaktorów książek. Ostatnio pod artykułem wywiązała się interesująca rozmowa, w której zostały poruszone dodatkowe kwestie związane z pisaniem dialogów. Pan Jacek zadał kilka bardzo celnych i konkretnych pytań, na które systematycznie odpowiadałem. Poniżej przytaczam owe pytania oraz odpowiedzi, jakich udzielałem. Dodam, […]

  • Czy odmieniać nazwiska na dyplomach

    Ostatnio moja znajoma graficzka przysłała mi następujący rozbudowany i arcyciekawy wywód: Gdy pisze się podziękowania, certyfikaty albo jakieś dyplomy, to odmieniamy dla kogo to jest, prawda? Wiem, że przez pewien czas było coś takiego, że nie odmieniało się, nawet miałam o tym na polskim, ale to były czasy gimnazjum, potem też na lekcjach miałam, że „z powrotem” odmienia się adresata […]

  • Nie wystarczy powtarzać wyuczone słowa/wyuczonych słów

    Otrzymaliśmy wczoraj następującą korespondencję: Witam i pozdrawiam. Jestem korektorką. Trafiłam na zdanie, które nie tylko dla mnie jest niewiadomą. Rozpisałam nieomalże ankietę pośród co bardziej kumatych znajomych – i zdania są podzielone. Ba! Napisałam do bloga o j. polskim i dostałam odpowiedź „nie potrafię udzielić jednoznacznej odpowiedzi”… „*Nie wystarczy powtarzać (wyuczone słowa), żeby móc rozmawiać z Bogiem*”. „Wyuczone słowa” czy […]

  • Ogródki działkowe imienia czy imieniem Konopnickiej

    Oto pytanie, jakie mailowo zadał nam wczoraj p. Maksymilian: Jak należy pisać: – Ogródki działkowe imienia M. Konopnickiej czy – Ogródki działkowe imieniem M. Konopnickiej. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości. Pod hasłem imię znajdujemy m.in. taką informację: coś imienia (nie: imieniem) kogoś, czegoś: Szkoła imienia (nie: imieniem) Bolesława Prusa. Fundacja imienia (nie: imieniem) Fryderyka […]

  • Czy można napisać «miałem 20 kilka lat»?

    Miałem dziś omówić kwestię pisowni nazw świąt (bo na czasie), ale nocą pojawiło się na naszej stronie pytanie z prośbą o potraktowanie priorytetowe. Witam, czy pisownia: „Miałem 20 kilka lat” jest poprawna? Czy też konieczny jest zapis słowny – dwadzieścia kilka? Sprawa jest bardzo pilna, więc za szybką odpowiedź zapewniam wdzięczność po siódme pokolenie 🙂 Pozdrawiam, M. Co ciekawe, żaden […]

  • Skróty nazw kodeksów

    W poprzednim wpisie podjęliśmy temat nazw spółek. Jako że tekst miał okazję przeczytać mój znajomy prawnik, zadał mi następujące pytanie na podobny temat: Jest taka ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych i jakby chcieć użyć skrótu to będzie to „KSH”, „Ksh”, „k.s.h.” czy może jeszcze inaczej. Odpowiadając, sięgam do informacji o identycznym tytule jak niniejszy wpis […]

  • «Spółka» czy «spółka» z ograniczoną odpowiedzialnością?

    Niedawno, odpowiadając na pytanie p. Piotra, pisałem o pisowni skrótów od nazw spółek. Po przeczytaniu odpowiedzi, Czytelnik zadał nam jeszcze jedno pytanie dotyczące pisowni nazwy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Oto ono: Proszę pozwolić, że jeszcze podrążę temat: Jak językoznawcy to widzą. Czy lepiej Lpp Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy Lpp spółka z ograniczoną odpowiedzialnością? Na podobne pytanie na stronach Poradni […]

  • Spółki i skrótowce

    Kilka dni temu na naszej stronie pan Piotr zadał następujące pytanie: Mam dylemat czy zapisywać Lpp SA czy LPP SA jak jest w KRS. Prawda jest taka, że w KRS wszystko jest drukowanymi literami… A przy spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością jak będzie? „OSKROBA” Sp. z o.o. jak jest w KRS czy jednak Oskroba sp. z o.o. A może Oskroba Sp. […]

  • Studio i radio – dlaczego niektórzy nie odmieniają?

    Niedawno na naszym profilu na Facebooku pan Łukasz zadał następujące pytanie: Mam pytanie dotyczące odmieniania słów: studio i radio. Z tego co znalazłem w internetowych słownikach, są to wyrazy odmienne. Często jednak (zwłaszcza w telewizji) słyszę – powracamy do studio, porozmawiamy o tym w studio. Skąd ta moda na nieodmienność tego wyrazu? To samo tyczy się radia. Wyrazy radio i […]

  • Zarządzać i kontrolować doświadczenie/doświadczeniem. Jak napisać?

    Niedawno na naszej stronie poruszono następującą kwestię: Mam pytanie dotyczące poniższego fragmentu zdania… „(…) zarządzać i kontrolować doświadczenie / doświadczeniem” Który z czasowników w tym przykładzie powinien narzucać formę rzeczownikowi. Czy ten pierwszy czy ten sąsiadujący bezpośrednio z rzeczownikiem? Jak brzmi zasada ogólna? Jest to kolejne pytanie, które dotyczy kwestii związku rządu. Gdyby przyjrzeć się wszystkim pytaniom zadawanym na Językowych […]

  • Wrocek czy wrocek, Wawa czy wawa

    Użytkownik Szlemiel poprosił o rozwiązanie dylematu językowego. Mój dylemat językowy: Wrocek/wrocek, Wawa/wawa itp. pisze się dużą czy małą literą? Dziękuję ślicznie za odpowiedź. Co ciekawe, gdyby analizować relacje tych wyrazów do nazw miast, od których pochodzą, okazałoby się, że są one zróżnicowane. Wawa to skrótowiec, z kolei Wrocek to raczej forma zdrobnienia. Nie wchodząc jednak w te mało istotne w […]

  • Mnie czy mi – kiedy która forma?

    Otrzymaliśmy ostatnio pytanie, w którym Jola poruszyła szczególnie godną uwagi i interesującą kwestię: Mam pytanie – kiedy mówimy mnie a kiedy mi? Coraz częściej słyszę zdanie: …mnie się to podoba lub mnie się wydaje…. Na początek chciałbym wyrazić radość. Jeśli to, co Pani napisała, jest prawdą, znaczyłoby to, że forma poprawna jest „coraz częściej” używana w Pani otoczeniu. Ja niekoniecznie […]

  • Gdzie idziesz? czy dokąd idziesz?

    Otrzymaliśmy nowego maila z zapytaniem od Użytkowniczki posługującej się pseudonimem Eva: Serdecznie dziękuję za odpowiedź. Zapomniałam jednak o innej nurtującej mnie kwestii. Czy poprawne jest pytanie „gdzie idziesz?”, czy powinniśmy raczej używać zwrotu „dokąd idziesz?”. Który zwrot jest poprawny i dlaczego? Z góry dziękuję i pozdrawiam Eva ; )

  • Czy spytać, skończyć, stresować to formy poprawne?

    Odpowiadamy na kolejne pytanie, które otrzymaliśmy ostatnio drogą mailową: Witam serdecznie! Ktoś ostatnio mi powiedział, że nie należy mówić 'spytać’ tylko 'zapytać’. Która forma jest prawidłowa i dlaczego? A co z takimi czasownikami, jak np. „skończyć”, „stresować” itd.? Pozdrawiam serdecznie 🙂 Wszystkie czasowniki, o które Pani pyta, są poprawne. A propos pierwszej kwestii znalazłem bardzo podobne pytanie w Poradni Językowej […]

  • Potrójny, poczwórny i co dalej? O formie popiątny

    Odpowiadamy na kolejne pytanie zadane w naszym formularzu: Mam taki dylemat językowy, a mianowicie mówimy: pojedynczy, podwójny, potrójny, poczwórny,…a tu jaka będzie poprawna forma, bo chyba nie „popiąty” 😉 Trzeba powiedzieć, iż odpowiedź na pytanie jest o tyle trudna, że niełatwo znaleźć jakiekolwiek normatywne rozstrzygnięcie choćby w słownikach języka polskiego. Napiszę jednak wszystko, co mogę na ten temat powiedzieć, korzystając […]


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

Archiwa

marzec 2024
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania