Strona główna » Odpowiedzi na pytania
Odpowiedzi na pytania
-
Znaki diakrytyczne w zapożyczeniach. Czy w tekstach polskich można je pomijać?
„Wystarczy zajrzeć do słownika ortograficznego lub słownika języka polskiego, by się przekonać, że jednak powinniśmy pisać: jalapeño, Mégane, déjà vu, Erdoğan, El Niño (i oczywiście też La Niña), Vuelta a España. Nawet jeśli wymaga to od piszącego więcej wysiłku (bo np. musi wstawić odpowiedni znak inaczej, niż klikając tylko odpowiedni przycisk klawiatury), to taka staranność się opłaca”.
-
Jak zapisywać zwroty, w których drugie słowo ma zdyskredytować pierwsze (np. miłość i szmiłość)
Dzień dobry,jak zapisywać zwroty, w których drugie słowo ma zdyskredytować pierwsze i razem tworzą taką prześmiewczą parę np. miłość – szmiłość, balet – szmalet? Czy to są zestawienia równorzędne i należy je zapisywać łącznie, z dywizem, tak jak np. esy-floresy, czary-mary, kogel-mogel? (czyli miłość-szmiłość, balet-szmalet?) Pozdrawiam serdecznie!Magdalena Szukając odpowiedzi na Pani pytanie w dostępnych słownikach i opracowaniach, niestety nie znalazłem […]
-
Radczyni czy radcowa? Jak określać żonę radcy?
Stała Czytelniczka Językowych Dylematów zadała mi ostatnio ciekawe pytanie dotyczące form „radczyni” i „radcowa”. Niektóre słowniki promują tę pierwszą formę na określenie… żony radcy.
-
Wypowiedź wpleciona w zdanie – jak to zapisać?
Zapisywanie dialogów, choć posiada ustalone, klarowne reguły, w praktyce budzi wiele wątpliwości zarówno u autorów, jak i u części redaktorów. Dlatego na naszej stronie artykuły na ten temat pojawiają się regularnie. Poniżej o tym, jak potraktować krótką wypowiedź bohatera wplecioną w zdanie nadrzędne.
-
Czy można siorbać nosem?
„Pijąc coś lub jedząc półpłynną potrawę, wydać odgłos podobny do mlaśnięcia” – tak definiuje wyraz siorbać Słownik języka polskiego PWN. Ale czy można również siorbać nosem? Otrzymaliśmy niedawno następujące pytanie: Zwracam się do państwa z zapytaniem na temat nurtującej mnie kwestii. Otóż niedawno miałam styczność z wyrażeniem „siorbanie nosem”. Zaskoczyło mnie ono, gdyż nigdy wcześniej się z nim nie spotkałam. […]
-
„Niemcy! Ojczyzno moja…”? Jak to powiedzieć? Formy wołacza od: Niemcy, Węgry, Czechy, Białoruś
W polskiej gramatyce często pierwszy i ostatni przypadek mają identyczne formy i nie musimy się tego obawiać. Jakiś czas temu napisał do nas p. Marek: Mam pewien dylemat językowy odnoszący się do mickiewiczowskich słów: „Litwo! Ojczyzno moja…” Odnoszę to podobnie do: Anglio! Ojczyzno moja, Austrio! Ojczyzno moja, Polsko…, Francjo…, Rosjo… to zrozumiałe. Ale jeśli chodzi o: Niemcy, Węgry, Czechy, Białoruś […]
-
Nietypowa(?) odmiana wyrazu czyściec
Zbitki trudne do wypowiedzenia mają to do siebie, że w wyrazach częściej używanych może dochodzić do ich upraszczania.
-
Przyszły weekend… to który?
Jeden z czytelników poruszył ostatnio bardzo ważną kwestię dotyczącą określenia rodzącego wiele animozji: „Pojawiło się ostatnio pewne nieporozumienie w mojej grupie i dlatego zwracam się z prośbą o wytłumaczenie. Jeśli umówiłem się w poniedziałek 14.11.2022 na przyszły weekend, to umówiłem się na 19-20.11 czy 26-27.11?”
-
Duarte Brandão. Jak odmieniać przez przypadki
Niedawno otrzymałem następujące pytanie: Jak (i czy) odmienić portugalskie imię i nazwisko Duarte Brandão? Temat jest o tyle trudny, że polskie słowniki bardzo rzadko zajmują się kwestią nazwisk portugalskich. Niemniej, należy tutaj zastosować uwagi ogólne dotyczące odmiany imion i nazwisk. Co do nazwiska warto pamiętać o tym, że: Pewnym ułatwieniem dla piszących może być możliwość nieodmieniania niektórych nazwisk, dopuszczalna, gdy […]
-
Opowiadanie w opowiadaniu. Drugi poziom cytowania
Otrzymaliśmy ostatnio bardzo ciekawe i rozbudowane pytanie nt. tego, jak sobie radzić z zapisem dialogów w przypadku, gdy mamy do czynienia z opowiadaniem w opowiadaniu i jeden z bohaterów przytacza słowa postaci z opowiadania podrzędnego.
-
Nazwy wysp: kiedy wyspa wielką, kiedy małą literą
Choć może się to wydawać dziwne, w polszczyźnie określenie wyspa (podobnie jak inne określenia w nazwach geograficznych, np. jezioro, góra) piszemy w niektórych nazwach wielką, a w innych małą literą.
-
Jak zapisywać nazwy jednostek wojskowych
Jakiś czas temu napisała do nas pani Olga, redaktorka, pytając o kwestie zapisu nazw jednostek wojskowych w szczegółowych przypadkach (m.in. w dialogach) w powieści. Korespondencja zmieniła się w interesującą wymianę maili. Jako że zawiera ona wszystkie ważniejsze ogólne zasady dotyczącej tej kwestii oraz sporo konkretnych przykładów, dlatego jej fragmenty – w formie uzgodnionej z naszą rozmówczynią – udostępniamy poniżej naszym czytelnikom.
-
Od interpunkcji do etyki języka i komunikacyjnej życzliwości. Także w internecie
Ostatnio mailowo otrzymaliśmy pytanie, które doprowadziło do kilku istotnych językowych refleksji, ale też do bardzo ciekawej, życzliwej wymiany zdań. Tytułowy temat mamy więc tutaj zrealizowany zarówno w teorii, jak i w praktyce. Na wstępie chcę zaznaczyć, że przynajmniej z pozoru pytanie wydawało się kolejnym zadanym przez osobę szukającą językowego haka na kogoś innego, próbującą wyrazić swoją wyższość lub chcącą uzyskać […]
-
Cytowanie: nawias kwadratowy, drugi poziom cytowania, przypis
Dostaliśmy ostatnio do rozstrzygnięcia następujący dylemat: Dzień dobry, znalazłam Państwa stronę, poszukując odpowiedzi na nurtujące nas pytanie. Chodzi o nawias kwadratowy zastępujący zdanie lub kilka zdań i stawianą po nim kropkę. Czy poniższy przykład cytowanego fragmentu artykułu jest zapisany prawidłowo? Gdzie w sytuacji, gdy po cytowanym tekście wstawiamy nawias z wielokropkiem informujący o tym, że jest jeszcze dalsza część artykułu, […]
-
Na VHS-ie czy w VHS-ie?
Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film "na VHS-ie", co prawdopodobnie jest skrótem od "na kasecie VHS". Jak ma się sprawa ze sformułowaniem "w VHS-ie"? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?
-
„Stan zagrożenia epidemicznego” czy „stan zagrożenia epidemiologicznego”?
Czy powinno się mówić "stan zagrożenia epidemicznego" – taka forma teraz zdaje się dominować, nawet bezwzględnie dominować – czy raczej "stan zagrożenia epidemiologicznego"?
-
Czy odmieniać w polszczyźnie wyrazy obcojęzyczne
Jakiś czas temu napisał do nas p. Witold: Dzień dobry Uprzejmie proszę o pomoc w rozwiązaniu językowego dylematu dotyczącego prawidłowej odmiany nazw obcojęzycznych. Poniżej przytaczam przykładowe zdania: Zapakować prowiant do day pack organizera, On nie jest deep diverem, Reach stackery (reachstackery) są pojazdami używanymi do obsługi intermodalnych kontenerów, Do portu wpłynęła (wpłynął) jedna (jeden) tessarakonteres (gr.), wpłynęły dwie (dwa) tessarakonteres […]
-
Pisownia nazw stowarzyszeń. Jak pisać, gdy sama nazwa jest niepoprawna?
Napisał do nas pan Filip: Mam problem z zapisem nazw, np. stowarzyszeń. Spotkałem się z zasadą, że każdy człon takiej nazwy powinien być pisany dużą literą (z wyjątkiem występujących w nazwie np. spójników i przyimków). Jest jednak stowarzyszenie „Ludzie z Pasją”, które na swojej oficjalnej stronie internetowej podaje zapis „Ludzie z pasją”. Na różnych stronach internetowych, związanych np. z fundacjami, […]
-
Przysucha – z Przysuchy. Czy może być też z Przysuchej?
Napisała do nas pani Aleksandra: Nurtuje mnie odmiana nazwy pewnej miejscowości. Przysucha to miasto w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim. Mieszkańcy mówią „jestem z Przysuchy”, niektórzy odmieniają jednak „z Przysuchej”. Czy forma „z Przysuchej” jest zatem poprawna? Szanowna Pani, tak się składa, że odpowiedź na pytanie dotyczące właściwej odmiany tej miejscowości znajduje się w poradni językowej PWN, tutaj: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przysucha;5764.html Tak […]
-
Ostrzynka czy temperówka?
Pan Daniel zadał nam następujące pytanie: Dzień dobry, chciałbym się dowiedzieć jak właściwie wg j. polskiego powinno określać się urządzenie do ostrzenia ołówka. Ostrzynka czy temperówka? Jedni mówią tak, inni tak, jakie określenie jest właściwe? A może oba przyjęły się do słownika języka polskiego? Szanowny Panie, w moim regionie (Podkarpacie) zawsze mówiło się temperówka – i ta nazwa funkcjonuje w […]
Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.
Zadaj pytanie językowe!
Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.
Kategorie
- Baza informacji (47)
- Ciekawostki językowe (93)
- Językowe dylematy (105)
- O stronie (13)
- Odpowiedzi na pytania (175)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (11)
- Teksty publicystyczne (84)
Polub nas!
Najnowsze komentarze
Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…
Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html
Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…
Myślę, że przemyślała to Pani i wybrała perfekcyjnie. Od siebie dodam tylko, dlaczego przecinki są potrzebne w przykładach: Był to…
Czy mogłabym dopytać, jak powinny prawidłowo wyglądać następujące zdania? Czy w którymś z przypadków imię powinno zostać wydzielone przecinkami? Zapisuję…
Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…
[…] Wieczorek w gościnnym artykule na stronach Językowych Dylematów […]
Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…
Świetny artykuł. Naprawdę dobrze napisane. Wielu osobom wydaje się, że mają odpowiednią wiedzę na ten temat, ale tak nie jest.…
Ciekawa analiza, trafiłem tu poprzez szukanie etymologii słowa "pokusa" a także "kusy". Pozdrawiam.
Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…
Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam
Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.
"Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?
Tagi
blog błędy językowe ciekawostki cytat czasownik dialogi dla autorów dziecko fleksja frazeologia historia języka imiona interpunkcja językowe dylematy język polski kultura języka liczebnik liczebniki mała litera Małgorzata Kubicz mylenie znaczenia wyrazów nauka języka nazwiska nazwy geograficzne nazwy miejscowości nazwy własne odmiana nazwisk odmiana przez przypadki ortografia orzeczenie pisownia rozdzielna pisownia łączna przecinek przyimek półpauza rzeczownik skrótowce składnia spójnik szkoła wielka litera zaimek zmiany znaczenia wyrazów związek rządu związki frazeologiczne
Ostatnie wpisy
- Znaki diakrytyczne w zapożyczeniach. Czy w tekstach polskich można je pomijać? 12 marca 2024
- Ten błąd językowy popełnia większość z nas 29 lutego 2024
- Jak zapisywać zwroty, w których drugie słowo ma zdyskredytować pierwsze (np. miłość i szmiłość) 20 lutego 2024
- Radczyni czy radcowa? Jak określać żonę radcy? 18 stycznia 2024
- Łanszotowanie. Udział w projekcie Onet Posty 7 grudnia 2023
- Wypowiedź wpleciona w zdanie – jak to zapisać? 23 listopada 2023
- Czy na końcu zdań zaczynających się od Ciekawe stawiamy pytajnik? 17 października 2023
- Czy można siorbać nosem? 28 sierpnia 2023
- Bibliografia. Co zrobić, gdy brakuje roku lub miejsca wydania 20 sierpnia 2023
- „Niemcy! Ojczyzno moja…”? Jak to powiedzieć? Formy wołacza od: Niemcy, Węgry, Czechy, Białoruś 17 lipca 2023
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (93) 26 maja 2023
- Nietypowa(?) odmiana wyrazu czyściec 27 kwietnia 2023
- Strużka i stróżka – wyrazy często mylone 28 marca 2023
- Po Super Bowl. Czyżby zniknął potworek językowy „podanie niekompletne”? 19 lutego 2023
- Jak wprowadzać wypunktowania 20 grudnia 2022
Archiwa
N | P | W | Ś | C | P | S |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 |
Nasze nagrania
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…