Autor: Paweł Pomianek

---

• 10 sierpnia 2011

  Efektowny czy efektywny?

  Zobacz, jaka ta sukienka jest efektywna. Gra naszych piłkarzy była tak efektowna, że wygrali bardzo wysoko. To tylko przykładowe zdania, jakie często słyszę na ulicy. Ale tego typu błędy są także zauważalne w redagowanych książkach. Budzą one uzasadniony śmiech i wynikają po prostu z nieznajomości znaczenia wyrazów efektowny i efektywny. Można by uznać, że to nie tyle nieznajomość, ile mylenie […]

• 8 sierpnia 2011

  Wrocek czy wrocek, Wawa czy wawa

  Użytkownik Szlemiel poprosił o rozwiązanie dylematu językowego. Mój dylemat językowy: Wrocek/wrocek, Wawa/wawa itp. pisze się dużą czy małą literą? Dziękuję ślicznie za odpowiedź. Co ciekawe, gdyby analizować relacje tych wyrazów do nazw miast, od których pochodzą, okazałoby się, że są one zróżnicowane. Wawa to skrótowiec, z kolei Wrocek to raczej forma zdrobnienia. Nie wchodząc jednak w te mało istotne w […]

• 4 sierpnia 2011

  Błędy w zestawianiu par spójników

  Dokonując redakcji książek, często zauważam, że autorzy nietrafnie zestawiają pary spójników. Zjawisko to można zauważyć także w polszczyźnie codziennej oraz w uczniowskich zeszytach. Język polski posiada stałe, niezmienne zestawienia par spójników. Owe spójniki noszą nazwę spójników skorelowanych. Oznacza to, że łączą one zarówno zdania złożone współrzędnie, jak i podrzędnie. Językoznawcy zwracają na ten fakt szczególną uwagę i podkreślają, że użyciem […]

• 31 lipca 2011

  Także i tak że

  Dziś ponownie chciałbym zwrócić uwagę na dwie formy błędnie ze sobą utożsamiane. Tak że także temu wpisowi warto się przyjrzeć. W pisowni częściej spotykany jest wyraz także. Jest to partykuła i oznacza tyle co też, również, jak również.

• 25 lipca 2011

  Przewidzenie i przywidzenie – dwa różne, mylone terminy

  Zauważyłem ostatnio, że zdarza się w tekstach, np. w redagowanych książkach, mylenie tych terminów. Najczęściej zamiast przywidzenie pojawia się termin przewidzenie. Tymczasem są to dwa słowa o zupełnie różnych znaczeniach.

• 16 lipca 2011

  Mnie czy mi – kiedy która forma?

  Otrzymaliśmy ostatnio pytanie, w którym Jola poruszyła szczególnie godną uwagi i interesującą kwestię: Mam pytanie – kiedy mówimy mnie a kiedy mi? Coraz częściej słyszę zdanie: …mnie się to podoba lub mnie się wydaje…. Na początek chciałbym wyrazić radość. Jeśli to, co Pani napisała, jest prawdą, znaczyłoby to, że forma poprawna jest „coraz częściej” używana w Pani otoczeniu. Ja niekoniecznie […]

• 7 lipca 2011

  Gdzie idziesz? czy dokąd idziesz?

  Otrzymaliśmy nowego maila z zapytaniem od Użytkowniczki posługującej się pseudonimem Eva: Serdecznie dziękuję za odpowiedź. Zapomniałam jednak o innej nurtującej mnie kwestii. Czy poprawne jest pytanie „gdzie idziesz?”, czy powinniśmy raczej używać zwrotu „dokąd idziesz?”. Który zwrot jest poprawny i dlaczego? Z góry dziękuję i pozdrawiam Eva ; )

• 4 lipca 2011

  Czy spytać, skończyć, stresować to formy poprawne?

  Odpowiadamy na kolejne pytanie, które otrzymaliśmy ostatnio drogą mailową: Witam serdecznie! Ktoś ostatnio mi powiedział, że nie należy mówić 'spytać’ tylko 'zapytać’. Która forma jest prawidłowa i dlaczego? A co z takimi czasownikami, jak np. „skończyć”, „stresować” itd.? Pozdrawiam serdecznie 🙂 Wszystkie czasowniki, o które Pani pyta, są poprawne. A propos pierwszej kwestii znalazłem bardzo podobne pytanie w Poradni Językowej […]

• 28 czerwca 2011

  Potrójny, poczwórny i co dalej? O formie popiątny

  Odpowiadamy na kolejne pytanie zadane w naszym formularzu: Mam taki dylemat językowy, a mianowicie mówimy: pojedynczy, podwójny, potrójny, poczwórny,…a tu jaka będzie poprawna forma, bo chyba nie „popiąty” 😉 Trzeba powiedzieć, iż odpowiedź na pytanie jest o tyle trudna, że niełatwo znaleźć jakiekolwiek normatywne rozstrzygnięcie choćby w słownikach języka polskiego. Napiszę jednak wszystko, co mogę na ten temat powiedzieć, korzystając […]

• 24 czerwca 2011

  Jak odmienić wyraz pendrive?

  Niedawno Tomasz Powyszyński odpowiedział na pierwsze pytania zadane nam przez panią Edytę. Tym razem mailowo, Użytkowniczka – jak się okazuje nauczycielka języka polskiego – zadała nam jeszcze dwa dodatkowe pytania: Serdecznie dziękuję za odpowiedź! Jako polonista miałam w ostatnim czasie kilka pytań o odmianę różnych wyrazów związanych z technologiami komputerowymi, stąd moje zainteresowanie. A jak np. napisać i odmienić przez […]

• 20 czerwca 2011

  Pod kierunkiem prof. dr. hab. czy prof. dr hab.? Pytanie z Facebooka

  Dziś odpowiadamy na pierwsze pytanie zadane na naszym koncie na Facebooku, którego autorką była Magdalena: Dzień dobry:) Mam taką małą zgryzotkę;) Zastanawiam się, która forma jest poprawna: – pod kierunkiem prof. dr. hab., – pod kierunkiem prof. dr hab. czy może – pod kierunkiem prof. dra hab.? A może jeszcze inaczej? Pozdrawiam:) Po pierwsze, zachęcamy do tego, by pytania do […]

• 16 czerwca 2011

  Myszy komputerowe czy mysze komputerowe?

  Kilka dni temu Edyta zadała nam następujące pytanie: Jaka jest poprawna forma liczby mnogiej od części komputera, której poprawna nazwa brzmi „mysz komputerowa”? Czy traktujemy ją jak rzecz (podobnie: uszy – ucha, oczy – oka) więc powiemy: 2 mysze komputerowe czy zwierzę – 2 myszy komputerowe?

• 15 czerwca 2011

  Zdania z wyrazem jako. Kiedy przecinek a kiedy nie?

  Wiele problemów sprawia kwestia stawiania bądź niestawiania przecinka, gdy w zdaniu pojawia się wyraz jako. Poniżej spróbuję wyjaśnić, kiedy przecinek stawiamy, a kiedy nie. Wiele zależy od tego, co tak naprawdę chcemy napisać, bo niekiedy w tych samych zdaniach przecinek może być, ale równie dobrze może go nie być.

• 5 czerwca 2011

  Kiedy cudzysłów, kiedy wielka litera? Przytoczenia i znaki interpunkcyjne

  Otrzymaliśmy niedawno z jednej strony bardzo ciepły, z drugiej bardzo interesujący list: Witam serdecznie Jestem początkującym redaktorem serwisów internetowych i mam problem z pewnym typem nagłówków prasowych, a mianowicie: z zapisem typu: 1. „Rybka w kuli? Czemu nie?” 2. „Rybka w kuli? Czemu nie!” czy może: 3. „Rybka w kuli, czemu nie?” Byłabym wdzięczna za pomoc, która z tych form […]

• 2 czerwca 2011

  Naród Wybrany czy naród wybrany

  Otrzymaliśmy niedawno zapytanie następującej treści: Proszę o podanie pisowni (mała czy wielka litera): naród wybrany lud przymierza W obu przypadkach chodzi o żydów.

• 27 maja 2011

  Idziemy DO domu, czyli Juleczka uczy się „psiimków”

  Jako że w swojej pracy na co dzień zajmuję się językiem polskim, z przyjemnością śledzę rozwój językowy mojej dwuletniej Córki. Ostatnio uczyliśmy się przyimków. Juleczka znakomicie radzi sobie z nauką mowy. Pisałem już nieraz, że jestem pod wrażeniem przede wszystkim poprawnego odmieniania wyrazów. W sposób porażająco szybki poszerza się też jej słownictwo (trzeba się czasem pilnować, co się przy niej […]

• 25 maja 2011

  Dla zainteresowanych księgarni czy księgarń?

  Ostatnio Pani Justyna zadała mi następujące pytanie: Panie Pawle Jak powinnam napisać: dla zainteresowanych księgarni, czy dla zainteresowanych księgarń (l.mn) ??

• 17 maja 2011

  Mgnienie oka i okamgnienie

  Dwa podobne wyrazy o dokładnie takim samy znaczeniu, a jednak pisownia inna. Dziś nie tylko stwierdzamy fakt, ale podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie: dlaczego tak jest? Rzecz jasna konstrukcję – nazwijmy to – naturalną posiada zapis pierwszy, czyli mgnienie oka (bo są to dwa osobne wyrazy). Z kolei ten drugi wyraz jest zrostem – historycznym złączeniem dwóch wyrazów, które zleksykalizowały […]

• 12 maja 2011

  Prezydent Krakowa czy prezydent Krakowa? Nazwy stanowisk

  Kwestia wyboru wielkiej lub małej litery w zapisach nazw urzędów i stanowisk nastręcza sporo trudności. W gruncie rzeczy mamy tutaj jednak do czynienia z dość dużą fakultatywnością czy dowolnością. Trzeba tylko z niej mądrze korzystać. Oto kilka podstawowych zasad, którymi warto się kierować: nazwy stanowisk, funkcji, tytułów piszemy zasadniczo małymi literami (np. minister spraw wewnętrznych); kiedy odnosimy je do konkretnej […]

• 4 maja 2011

  Percepować czy percypować?

  Choć poprawna jest tylko jedna z podanych form, ta błędna jest używana bardzo często, co można sprawdzić, wpisując ją w wyszukiwarkę. Formą poprawną jest oczywiście wyłącznie bezokolicznik percypować. Wyraz ten oznacza postrzeganie, uświadamianie sobie przedmiotu czy zjawiska, rozumienie go. Skąd bierze się powszechne używanie błędnej formy percepować? Po prostu bardzo podobny rzeczownik percepcja, ma nieco inny rdzeń od formy czasownikowej […]

---