Rok: 2014


  • Czy Irka to ładne zdrobnienie?

    Użytkowniczka Hector (bo mam pewne uzasadnione podejrzenie, że to jednak Pani, a nie Pan – to oczywiście najmniej istotne, wyjaśniam tylko, dlaczego zwracam się do Czytelnika jak do Czytelniczki) zadała nam ostatnio następujące nietypowe pytanie: Moja mama ma na imię Irena. Koleżanka zwraca się do niej Irka! Dla mnie i większości znajomych takie zdrobnienie ma negatywny wydźwięk. Kiedy porównałem, że […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (16)

    W tym miesiącu jako zbiór ciekawostek językowych ponownie proponujemy te, które publikowaliśmy w grudniu na naszej facebookowej tablicy (a było tego całkiem sporo). Do ciekawostek dołączamy życzenia radosnych świąt Narodzenia Pańskiego – bo jest się w tych dniach z czego cieszyć :-). 1. Czy wiesz, że… w nazwie kasza manna wyraz manna to rzeczownik, a nie przymiotnik? Dlatego nazwa ta […]

  • Jadę zagranicę, za granicę czy do zagranicy?

    Pan Tomasz poruszył ostatnio następującą kwestię: Mój językowy dylemat związany jest ze słowem „zagranica”, a konkretnie z wyrażeniem „jadę zagranicę”. Bo jeżeli „zagranica” jest to teren poza granicami kraju to czy nie powinno się pisać „jadę do/na zagranicy/ę”? A jeśli wybieram się poza obszar swojego kraju to czy nie powinienem pisać, że „jadę za granicę”? Z góry dziękuję za pomoc. […]

  • Jazda konna i jazda na słoniu

    No cóż… językowe dylematy bywają niekiedy zabawne. Oto e-mail, jaki otrzymałem niedawno, i krótka odpowiedź: Zwracam się z dość nietypowym pytaniem. Zastanawia mnie, czy istnieje czasownik określający czynność jaką jest jazda na słoniu?, bo w wypadku koni jest to proste do określenia: „jazda konna”. No… „jazda konna” to chyba nie do końca czasownik ;-), tylko rzeczownik z przymiotnikiem. W przypadku […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (15)

    W tym miesiącu jako zbiór ciekawostek językowych proponujemy te, które publikowaliśmy w listopadzie na naszej facebookowej tablicy. Tam zaginą wśród wielu nowych informacji – tutaj zawsze będzie je można łatwo odnaleźć. 1. Czy wiesz, że… małż jest rodzaju męskiego: ten małż, nie !ta małż i nie !ta małża? W liczbie mnogiej tych małży, rzadziej małżów. (Źródło: M. Bańko, Mały słownik […]

  • Mało i dużo – przysłówki czy liczebniki?

    Poniższy wpis unaocznia, że nie wszystko w języku jest jednoznaczne. Zwłaszcza w kwestiach dotyczących klasyfikacji często decyduje kontekst lub… po prostu opinie językoznawców są zróżnicowane. Jakiś czas temu napisała do nas p. Anna: Mam problem z klasyfikacją wyrazów: mało i dużo. Czy są to przysłówki stopnia i miary, czy też może liczebniki nieokreślone? Różne źródła podają sprzeczne informacje – w […]

  • „Ja baba jazu”, czyli o tym pięknym czasie, gdy dziecko uczy się mówić

    Trudno znaleźć piękniejszy moment w wychowaniu dziecka od tego, gdy uczy się ono mówić, garściami powtarza nowe słowa i konstrukcje, codziennie zaskakuje czymś nowym, z zaangażowaniem kształtuje swój język. Od kilku tygodni na tym etapie jest nasz dwuletni syn Piotruś. W przypadku najstarszej córki ten czas przypadł zdecydowanie wcześniej. (Zob. „Mee dam n’ma” – czyli Juleczka uczy się ojczystego języka). […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (14)

    Przygotowując w tym miesiącu ciekawostki językowe, korzystaliśmy przede wszystkim z publikowanych na naszej stronie komentarzy Czytelników. 1. Czy wiesz, że… …pięciorga można zapisać jedynie słownie lub cyfrą: 5. Zapisów typu 5-rga polszczyzna nie dopuszcza. 2. Czy wiesz, że… …do słowników weszła już oficjalnie forma e-book? Możemy ją znaleźć m.in. w internetowym Wielkim słowniku ortograficznym PWN (zobacz). Powszechnie używana przez właścicieli […]

  • W otworze nr 1, 2 i 3 jest woda. Czy to poprawne?

    Dziś przytaczam pytanie, które zadał nam niedawno Pan Łukasz, oraz sformułowaną przeze mnie odpowiedź. (Forma maila oryginalna – bez poprawionych błędów). Dzień dobry. Jaka forma poniższego zdania będzie bardziej poprawna i dla czego? W* otworach nr 1, 2 i 3* jest woda. W* otworze nr 1, 2 i 3* jest woda. Moim zdaniem obie formy są poprane bo w pierwszym […]

  • Reguły językowe czy przepisy państwowe

    Bardzo ciekawą prywatną wiadomość z pytaniem przesłała nam ostatnio na Facebooku p. Aga: Szanowni Doradcy językowi, chciałabym zapytać o pewną rzecz nurtującą mnie w pracy. Pracuję na uczelni wyższej, z czym wiąże się pisanie publikacji oraz przeróżnych materiałów dla studentów, w tym podręczników. Jest to dziedzina związana z medycyną. Staram się pisać poprawnie pod względem językowym, ale równocześnie zgodnie z […]

  • Przecinki, przecinki, przecinki

    Dziś odpowiedź na kolejne pytanie czytelnika. Poniżej list p. Michała – zatytułowany identycznie jak niniejszy wpis – który ostatnio otrzymaliśmy, oraz odpowiedź Tomasza Powyszyńskiego. Mam parę pytań związanych z przecinkami. *1.* Mamy takie oto zdania pytajne: *O co chodzi? O to, że jestem biedny, czy że jestem stary?* W drugim zdaniu są dwa przecinki, z czego pierwszy jest zrozumiały. A […]

  • „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Czy potrzebny tu przecinek?

    Oto list, który przesłał nam ostatnio p. Jan: Kłaniam się, Zdjęcie domu, w którym mieszkała s. Faustyna, a pod nim napis: „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Pytanie: Czy ten napis jest poprawny pod względem interpunkcji? Własne rozważanie. Kiedyś czytałem takie pouczenie: „Jeśli dwa okoliczniki tego samego typu (miejsca, czasu itd.) stoją w zdaniu obok siebie, oddzielamy je […]

  • Ciekawostki językowe (13) nie tylko dla nauczycieli

    Mamy wrzesień, ciekawostki w tym miesiącu związane są z częstymi potknięciami językowymi nauczycieli. 1. Czy wiesz, że… …listę obecności należy odczytywać od imienia? Np. w dzienniku jest zapisane: Kowalski Marcin – w trakcie sprawdzania listy obecności czytamy: Marcin Kowalski; w dzienniku zapis: Nowak Renata – czytamy: Renata Nowak? 2. Czy wiesz, że… …dziesięciu uczniów to dziesięciu chłopców, a dziesięcioro uczniów […]

  • „Trylogia”, Trylogia czy trylogia Sienkiewicza

    Na Facebooku ostatnio modny jest łańcuszek, w ramach którego zaproszona do zabawy osoba ma wskazać dziesięć książek uznawanych przez siebie za szczególnie ważne. Jak się domyślam, właśnie w tym kontekście zrodziło się pytanie, które zadała mi moja koleżanka: Ostatnio widziałam kilka razy zapis „Trylogia” Sienkiewicza. Czy zastosowany cudzysłów jest konieczny? Bo jakoś mi to dziwnie wygląda… Szczerze mówiąc, mam wrażenie, […]

  • Językowe Dylematy dały mi pomoc i wsparcie. Opinie

    Ostatnio na stronie i naszym facebookowym profilu otrzymaliśmy dwie bardzo ciepłe opinie o naszej pracy. Z radością dzielimy się nimi z naszymi Czytelnikami. Nie pozostaje nam nic innego jak potraktowanie tych wypowiedzi jako większej motywacji do pracy. Dzień dobry, z całego serca dziękuję za blog, rady, za pomoc. Od lat borykam się {jako autorka} z błędami. Mam wątpliwości, które powoli […]

  • Z kumplem-kuzynem. Czy Dominika napisała poprawnie? O pisowni z łącznikiem i rozdzielnej

    Dominikę (na zdjęciu), moją szwagierkę, znają z twarzy wszyscy stali Czytelnicy naszej strony, bo niemal od początku jej fotografie towarzyszą wpisom na Językowych Dylematach. Dziś jednak chcę nawiązać do jej osoby w kontekście stricte językowym. Otóż jakiś czas temu Dominika, podpisując zdjęcie, na którym znajdują się jej pierworodny oraz mój syn Piotruś, użyła następującego sformułowania: „Z kumplem-kuzynem Piotrusiem”. Użycie w […]

  • Football czy futbol amerykański

    Jak wszyscy miłośnicy footballu zapewne wiedzą, wczoraj na dobre rozpoczął się nowy sezon NFL. Jako że również należę do – wąskiego wciąż w naszym kraju – grona fanów tego sportu, chciałbym skreślić kilka słów na temat pisowni jego nazwy w języku polskim. Zaznaczam, że jest to moja prywatna opinia. Wiadomo że w Stanach Zjednoczonych nazwa tego sportu to football (bez […]

  • Śmiali się czy śmieli się

    Zapewne niemal każdy Czytelnik spoza terenu Mazowsza odpowie natychmiast, że formą poprawną jest śmiali się, a brzmienie śmieli się wyda mu się wręcz dziwne. I rzeczywiście formą bardziej rozpowszechnioną, mającą dłuższą tradycję jest ta oparta na samogłosce a. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN wskazuje ją nawet jako jedyną poprawną w ramach polszczyzny ogólnej. Dla Czytelników z Mazowsza mam jednak dobrą […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (12)

    Zanim zaproponujemy trzy ciekawostki językowe na podsumowanie tego miesiąca, miło nam poinformować, że nasz cykl ma już rok. Pierwsze ciekawostki opublikowaliśmy 14 sierpnia zeszłego roku. Od października 2013 publikujemy je przy końcu każdego miesiąca (ciekawostek nie opublikowaliśmy w grudniu, dlatego mimo że minął rok, dzisiejsza część jest dopiero dwunastą, a nie trzynastą). W tym miesiącu ciekawostki odnoszą się do wybranych […]

  • Teresa Kruszona o zawodzie korektora. Wyimki

    W zeszłym miesiącu na stronie Dwutygodnik.com w ramach cyklu „Projekt Książka” został opublikowany bardzo interesujący wywiad z p. Teresą Kruszoną, pracującą od wielu lat w zawodzie korektora. Odsyłam do całości (link), zresztą pewnie większość zainteresowanych miała już okazję ten wywiad przeczytać. (Na Facebooku linkowali do niego nasi koledzy z eKorekta24.pl). Warto poczytać szczególnie o wzorcowym obiegu tekstu (choć trzeba wiedzieć, […]


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2024
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania