Wyrazy z przedrostkami

Dziś akurat nasz temat jest wyjątkowo łatwy, bo obowiązuje tutaj tylko jedna zasada: wyrazy z przedrostkami piszemy łącznie. Nie pozostaje nam więc nic innego, jak wymienić owe przedrostki oraz wskazać jeden wyjątek.

Za e-słownikiem języka polskiego dopowiedzmy (właśnie użyłem przedrostka do-) jeszcze, że przedrostek to «cząstka słowotwórcza wyrazu znajdująca się przed jego rdzeniem lub jedna z paru cząstek poprzedzających rdzeń wyrazu».

A oto i długa lista przedrostków z przykładami użycia:

  • a (np. anormalny)
  • anty (np. antychrześcijański),
  • archi (np. archidiecezja),
  • arcy (np. arcybiskup),
  • bez (np. bezsensowny),
  • beze,
  • do (np. dopracować),
  • eks (np. eksmąż),
  • ekstra (np. ekstraklasa),
  • hiper (np. hipermarket),
  • intra (np. intranet),
  • kontr (np. kontrwywiad),
  • maksi (np. maksigra),
  • midi (np. midichloriany),
  • między (np. międzyplanetarny),
  • mini (np. miniradio),
  • na (np. nawrzucać),
  • nad (np. nadczłowiek),
  • nade (np. naderwany),
  • o (np. omamić),
  • ode (np. odebrać),
  • od (np. odczasownikowy),
  • około (np. okołobiegunowy),
  • pan (np. paneuropejski),
  • po (np. poraniony),
  • pod (np. podjechać),
  • pode (np. podebrać),
  • ponad (np. ponadnaturalny),
  • post (np. postmodernistyczny),
  • poza (np. pozazmysłowy),
  • przeciw (np. przeciwutleniacze),
  • przed (np. przedterminowy),
  • przede,
  • przy (np. przytrzymywać),
  • pseudo (np. pseudoartysta),
  • super (np. supergość),
  • śród (np. śródtytuł),
  • u (np. utrącony),
  • ultra (np. ultrakatolicki),
  • we (np. wetknąć),
  • wice (np. wicedyrektor),
  • wokoło (np. wokołodomowy),
  • wokół,
  • za (np. zaaferowany),
  • ze (np. zestrojenie).

Wyjątek

Wyjątek stanowi sytuacja, gdy wyraz, do którego przedrostek jest przyłączony, zapisujemy dużą literą. Wówczas zamiast pisowni łącznej, zastosujemy pisownię z dywizem, np. super-Europejczyk, pseudo-Polak, anty-Platon.

*****************

W Bazie informacji znajdziesz omówienie absolutnie podstawowych kwestii dotyczących poprawnego używania języka polskiego. Baza może być przydatna na co dzień przy tworzeniu tekstów (zwłaszcza pisanych). Pozostanie ona na blogu na stałe. Dzięki temu, przy części tematów omawianych później będziemy mogli odwołać się do tych wpisów.


4 odpowiedzi do „Wyrazy z przedrostkami”

  1. Maciej

    Witam.
    Artykuł czytelny i ładnie napisany, jednakże na samym końcu dopatrzyłem się małego błędu:
    „cena
    paliwa wzrosły około trzykrotnie”

  2. wysocki

    Warto uzupełnić:

    PISOWNIA POŁĄCZEŃ WYRAZOWYCH Z CZŁONAMI niby-, quasi-
    W połączeniach tych stosuje się łącznik, np.
    niby-człowiek, niby-artysta, niby-gotyk, niby-Francuz, niby-Amerykanin, niby-orientalny,
    niby-ludowy, niby-romantycznie, quasi-deficyt, quasi-nauka, quasi-opiekun, quasi-Polak,
    quasi-umysłowy.
    UWAGA: „niby” w terminach przyrodniczych pisze się łącznie, np. nibybłona, nibykłos,
    nibytorebka, nibyliść, nibynóżki, nibyjagoda.
    Należy odróżnić przedrostek „około” (wokół czegoś, w pobliżu czegoś, dotyczący czegoś),
    pisany z drugim członem wyrazu zawsze łącznie, np. okołorównikowy, od partykuły „około”
    (mniej więcej, w przybliżeniu), pisanej z następującej po niej przymiotnikiem lub
    przysłówkiem rozdzielnie, np. około godziny postój, około dwuipółgodzinny wykład, cena
    paliwa wzrosły około trzykrotnie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

Archiwa

wrzesień 2010
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania